ΑΡΘΡΑ
Μια πλούσια αρθογραφία, σχετικά με τη φιλοσοφία, την ψυχολογία, τον εσωτερισμο, την επιστήμη και άλλα ένδιαφέροντα θέματα.
Μαύρες Τρύπες - B' Μέρος

Συνέχεια από το.... Μαύρες Τρύπες - Α΄ μέρος

"Στο σύμπαν υπάρχουν πολύ περισσότερα πράγματα απ'όσα μας επιτρέπουν να αντιληφθούμε οι αισθήσεις και οι επιστήμες."

John Gribbin

 

"Η ύλη είναι το ίδιο φοβερή και άγνωστη, όσο και το πνεύμα και η ίδια η επιστήμη δεν βρίσκεται ακόμα παρά στο κατώφλι, μόλις και έχοντας μια αμυδρή ιδέα για τα μυστήρια του κόσμου."

Arthur Machen

 

Πιθανολογείται ότι, στα κέντρα των περισσότερων γαλαξιών, συμπεριλαμβανόμενου και του δικού μας, υπάρχουν υπερσυμπαγείς μαύρες τρύπες, με μάζες εκατομμύρια φορές μεγαλύτερες από τη μάζα του ήλιου.... Τα κέντρα των γαλαξιών θεωρούνται ως "αστρικά νεκροταφεία" γιατί, εκτός από τις γιγαντιαίες μαύρες τρύπες, περιέχουν και άλλα άστρα προχωρημένης ηλικίας, που βρίσκονται στις τελευταίες φάσεις της ζωής τους. Οι υπερσυμπαγείς αυτές "διαστημικές ρουφήχτρες" καταβροχθίζουν τα γειτονικά άστρα και εξαφανίζουν την ύλη που πέφτει μέσα τους λόγω της βαρυτικής έλξης.... Μία από τις μεγαλύτερες μαύρες τρύπες πιστεύεται ότι βρίσκεται στο κέντρο του ελλειπτικού γαλαξία Μ-87. Η μάζα της υπολογίζεται ότι είναι αρκετά δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του ήλιου. 

Ο πυρήνας του Μ-87 αποτελείται από ένα πυκνό μείγμα άστρων και υπερθερμασμένων αερίων, που εκτοξεύονται στο διάστημα δημιουργώντας μια γαλακτερή απόχρωση. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι, το φαινόμενο αυτό οφείλεται στην αλυσσιδωτή καταστροφή εκατομμυρίων άστρων, που καταβροχθίζονται στον πυρήνα του Μ-87 από την μαύρη τρύπα... 

Οι μαύρες τρύπες είναι, λοιπόν, αόρατες και απορροφούν τα πάντα. Απολύτως τίποτα, ούτε ύλη, ούτε ενέργεια, ούτε το φως ή οποιαδήποτε άλλη ακτινοβολία έχουν τη δυνατότητα διαφυγής από τα βαρυτικά αυτά πηγάδια. Τότε, όμως, πώς μπορούν να γίνουν αντιληπτές;... Η προσπάθεια αναζήτησης των μαύρων οπών βασίζεται, κυρίως, στην παρουσία ισχυρών ακτινοβολιών Χ και γ, που εκπέμπονται όταν μεγάλες ποσότητες ύλης απορροφούνται απ'αυτές... 

Εδώ και αρκετά χρόνια οι επιστήμονες έχουν στρέψει τις ελπίδες τους για την αναζήτηση των μαύρων οπών στα συστήματα διπλών αστέρων. Αυτά είναι ζεύγη άστρων που βρίσκονται κοντά το ένα στο άλλο και κινούνται γύρω από το κοινό κέντρο βάρους τους, καθώς έλκονται μεταξύ τους. Μερικές φορές οι αστέρες αυτοί βρίσκονται τόσο κοντά μεταξύ τους, ώστε υπάρχει ροή μάζας απ'τον μικρότερο στον μεγαλύτερο, λόγω βαρυτικής έλξης. Στα συστήματα αυτά, που αποτελούν πηγές ακτίνων Χ, το ένα μέλος έχει μεγάλη μάζα και βρίσκεται σε σχετικά κοντινή απόσταση από το άλλο που είναι αόρατο και πιθανότατα είναι μια μαύρη τρύπα... 

Πρέπει να σημειωθεί ότι, χωρίς τις ακτίνες Χ και την ανάπτυξη του νέου κλάδου της αστρονομίας, γνωστού ως αστρονομία ακτίνων Χ, δεν θα γνωρίζαμε σχεδόν τίποτα για τα ουράνια σώματα που ανακαλύφθηκαν τις τελευταίες δεκαετίες και είναι οι διπλοί αστέρες, τα κβάζαρς, τα pulsars και οι μαύρες τρύπες.... Ηδη, από τα τέλη της δεκαετίας του 1950, διάφορες ομάδες επιστημόνων προσπαθούσαν να επισημάνουν πηγές ακτίνων Χ, διάφορες του ήλιου. Στην αναζήτηση τέτοιων πηγών χρησιμοποίησαν τη γρήγορα αναπτυσσόμενη ηλεκτρονική και διαστημική τεχνολογία. Το 1962 ο Ιταλός επιστήμονας Riccardo Giacconi και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν την πρώτη πηγή ακτίνων Χ, τη Sco X-1, που εντοπίστηκε στον αστερισμό του Σκορπιού...

Οι έρευνες για την ανακάλυψη πηγών ακτίνων Χ εντάθηκαν από το 1971, με την εκτόξευση του δορυφόρου Uhuru από την πλατφόρμα San Marco, λίγο έξω από τις ακτές της Κένυα, που έγινε ειδικά γι'αυτόν τον σκοπό... Αργότερα, με την κατασκευή διαστημικών τηλεσκοπίων ακτίνων Χ (όπως το διαστημικό τηλεσκόπιο "Einstein"), εντοπίστηκαν στα κέντρα των γαλαξιών νέες πηγές ακτίνων Χ. Η πρώτη πηγή που εντοπίστηκε και που, χωρίς αμφιβολία, αποτελείται από μια μαύρη τρύπα, είναι η πηγή Gygnus X-1, στον αστερισμό του Κύκνου, η οποία στη συνέχεια φωτογραφήθηκε με τα οπτικά τηλεσκόπια. Διαπιστώθηκε ότι, αποτελείται από ένα μεγάλο άστρο με μάζα είκοσι φορές μεγαλύτερη από τη μάζα του ήλιου, που βρίσκεται σε απόσταση 8.000 έτη φωτός από τη γη και ακολουθεί μια ακανόνιστη τροχιά, επειδή έλκεται από έναν αόρατο συνοδό (μαύρη τρύπα) που έχει μάζα τουλάχιστον οκτώ φορές μεγαλύτερη από την ηλιακή. Αυτός είναι και ο υπαίτιος της εκπομπής των ακτίνων Χ...

Το πλέον παραδεκτό μοντέλο για την ισχυρή ακτινοβολία Χ και τον εντοπισμό των μαύρων οπών είναι το εξής: ύλη εξέρχεται συνεχώς από τον ορατό αστέρα του συστήματος και, οδεύοντας προς τον αόρατο συνοδό σχηματίζει, λόγω της διατήρησης της στροφορμής, ένα περιστρεφόμενο δίσκο, ο οποίος ονομάζεται δίσκος προσαύξησης ή δίσκος συσσώρευσης. 

Οι πλησιέστεροι δακτύλιοι του δίσκου αυτού περιστρέφονται με μεγαλύτερη ταχύτητα από τους μακρινότερους και θερμαίνονται λόγω της επίδρασης των τριβών με τους γειτονικούς δακτύλιους, χάνοντας έτσι συνεχώς κινητική ενέργεια, με αποτέλεσμα να απορροφηθούν από τον αόρατο συνοδό (μαύρη τρύπα) διαγράφοντας μια σπειροειδή τροχιά. Στα τελευταία δευτερόλεπτα της πτώσης της ύλης που απαρτίζει τον δίσκο και προτού φτάσει την ακτίνα Schwarzschild, οι επιταχύνσεις γίνονται πάρα πολύ μεγάλες, με αποτέλεσμα να έχουμε ισχυρή εκπομπή ακτίνων Χ... Ισως ο γαλαξίας μας να περιέχει εκατομμύρια μαύρες τρύπες, αλλά, δυστυχώς, δεν μπορούμε να τις εντοπίσουμε με άλλες μεθόδους, εκτός από την λήψη των ισχυρών ακτινοβολιών Χ, που προέρχονται από τα συστήματα διπλών αστέρων, όπου ο συνοδός αστέρας είναι μια μαύρη τρύπα...

Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, ο Αγγλος θεωρητικός φυσικός του πανεπιστημίου του Cambridge, Stephen Hawkingπρότεινε τη θεωρία των μίνι μαύρων οπών. Αν ένα σώμα, με μάζα ίση με το όρος Εβερεστ, συμπιεζόταν τόσο πολύ, ώστε να καταλάβει τη διάσταση του πρωτονίου, τότε θα εξαφανιζόταν πίσω από τον ορίζοντα γεγονότων του, καταλήγοντας σε μια μικροσκοπική μαύρη τρύπα.... Μικροσκοπικές μαύρες τρύπες, του είδους αυτού, μπορεί να έχουν δημιουργηθεί κατά την Μεγάλη Εκρηξη (Big Bang), όταν οι συνθήκες δημιουργίας του σύμπαντος από την πρωταρχική μοναδικότητα ήταν αρκετά βίαιες. Οι μίνι μαύρες τρύπες ονομάστηκαν από τους επιστήμονες αρχέγονες ή κοσμολογικές μαύρες τρύπες και είναι πολύ πιθανόν να υπάρχουν πολλές απ'αυτές διάσπαρτες σ'ολόκληρο το σύμπαν. Το μέγεθός τους δεν ξεπερνά το μέγεθος του πρωτονίου, ενώ έχουν μάζα αρκετών δισεκατομμυρίων τόνων. 

Οι μίνι μαύρες τρύπες θα μπορούσαν να τερματίσουν τη ζωή τους "εξατμιζόμενες" στις μέρες μας, ύστερα από μια τρομακτική έκρηξη και ταυτόχρονη εκπομπή τεράστιων ποσοτήτων από ακτίνες γ και άλλα υποπυρηνικά σωματίδια. Εκτός αυτού, θα είχαμε μια ακόμη επιβεβαίωση της θεωρίας της Μεγάλης Εκρηξης... Μερικοί επιστήμονες υποθέτουν ότι, η έκρηξη και η επακόλουθη καταστροφή που σημειώθηκε στην περιοχή Τουνγκούσκα της Σιβηρίας στις 30 Ιουνίου 1908, ήταν το αποτέλεσμα της σύγκρουσης μιας μίνι μαύρης τρύπας με τη γη. Η μικροσκοπική μαύρη τρύπα εισχώρησε στη γη, τη διέσχισε απορροφώντας κι άλλη ύλη, εξήλθε από τον βόρειο Ατλαντικό ωκεανό και συνέχισε την πορεία της προς το διάστημα... 

Το 1974, ο Hawking, ύστερα από εντατικές έρευνες και πολύπλοκους υπολογισμούς, εξέπληξε τον επιστημονικό κόσμο καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι, οι μαύρες τρύπες εκπέμπουν ακτινοβολία και μετά από παρέλευση πολλών δισεκατομμυρίων ετών εκρήγνυνται και μετατρέπονται σε "λευκές" τρύπες. Στην περίπτωση των μεγάλων μαύρων οπών, αυτή η διαδικασία είναι πολύ αργή. Υπολογίζεται ότι, το χρονικό διάστημα που χρειάζεται από την αρχή της διαδικασίας μέχρι το τέλος ("εξάτμιση" και έκρηξη της μαύρης τρύπας) είναι πολύ μεγαλύτερο από τη ζωή του ίδιου του σύμπαντος. Ο Hawking έφτασε στο συμπέρασμα αυτό, αφού κατόρθωσε να "παντρέψει" τρεις τομείς της Φυσικής, που μέχρι τότε πίστευαν ότι δεν είχαν μεγάλη σχέση μεταξύ τους: την θεωρία της σχετικότητας, την κβαντομηχανική και την θερμοδυναμική. 

black hole bΟ Hawking απέδειξε μαθηματικά ότι, μια μαύρη τρύπα μπορεί να ακτινοβολεί ενέργεια με τη μορφή φωτονίων -σαν να ήταν "μέλαν σώμα"- σε καθορισμένη θερμοκρασία, η οποία είναι αντιστρόφως ανάλογη της μάζας της. Η απόδειξη αυτή βασίζεται και στο γνωστό "φαινόμενο σήραγγας" της κβαντομηχανικής... Οσο μικρότερη μάζα έχει μια μαύρη τρύπα, τόσο μεγαλύτερη είναι η θερμοκρασία της. Αντίθετα, οι μεγάλες μαύρες τρύπες έχουν πολύ χαμηλή θερμοκρασία. Όταν η μαύρη τρύπα εκπέμπει ενέργεια -σύμφωνα με τις θεωρίες του Hawking- η μάζα της ελαττώνεται και, ως εκ τούτου, η θερμοκρασία της αυξάνεται... Αυτό έχει σαν συνέπεια, να εκπέμπει ενέργεια με ταχύτερο ρυθμό και να γίνεται θερμότερη και μικρότερη. Η ελάττωση της μάζας επιταχύνεται προοδευτικά, όσο πιο μικρή και θερμή γίνεται. Όταν φτάσει στα τελευταία δευτερόλεπτα της ζωής της, θα εκραγεί και το ποσόν ενέργειας που θα απελευθερωθεί, ισοδυναμεί με την έκρηξη μιας βόμβας ενός δισεκατομμυρίου μεγατόνων! Μια τέτοια έκρηξη θα παρατηρηθεί σε ακτίνα πολλών ετών φωτός... Αντιστρέφοντας, χρονικά, τη διαδικασία της κατάρρευσης της ύλης σε μια μοναδικότητα, έχουμε μια νέα διαδικασία: τη δημιουργία ύλης από μια μοναδικότητα. Αυτή η ύλη, που αναδύεται από τη μοναδικότητα και διαστέλλεται, ονομάζεται "λευκή οπή" (white hole). 

Οι λευκές τρύπες είναι, λοιπόν, αντικείμενα που συμπεριφέρονται ακριβώς αντίστροφα απ'ό,τι οι μαύρες τρύπες, δηλαδή εκτοξεύουν ύλη αντί να την απορροφούν... Η άσπρη τρύπα, αντίθετα από τη μαύρη, δεν αποτελείται από ορίζοντα γεγονότων... Είναι αρκετοί επιστήμονες που αμφισβητούν την ύπαρξη των μαύρων οπών, αλλά αυτοί που δεν αποδέχονται την ύπαρξη των λευκών οπών είναι οι περισσότεροι. Όμως, η λευκή τρύπα προβλέπεται από τις εξισώσεις της γενικής θεωρίας της σχετικότητας ως μια χρονική αντιστροφή της κατάρρευσης ενός σώματος λόγω βαρύτητας... Η μελέτη των λευκών οπών άρχισε στα μέσα της δεκαετίας του 1960 από τον Ρώσο αστροφυσικό I.D.Novikov, προτού καθιερωθούν ακόμη οι όροι "μαύρη τρύπα" και "λευκή τρύπα". Οι έρευνες του Novikov στράφηκαν αρχικά προς την θεωρία της Μεγάλης Εκρηξης (Big Bang). 

Σύμφωνα με τις θεωρίες του Novikov, ορισμένα μικροσκοπικά τμήματα της αρχέγονης μοναδικότητας, από την οποία προήλθε το σύμπαν, διατηρήθηκαν στην αρχική τους κατάσταση (άπειρης πυκνότητας), μη συμμετέχοντας στην έκρηξη και διαστολή της υπόλοιπης ύλης. Εκατομμύρια χρόνια αργότερα, τα μικροσκοπικά αυτά τεμάχια εξερράγησαν και άρχισαν να διαστέλλονται ως λευκές τρύπες. Μια έκρηξη ενός τέτοιου μικροσκοπικού τμήματος της πρωταρχικής μοναδικότητας μπορεί, κάλλιστα, να θεωρηθεί ως γένεση ενός σύμπαντος σε μικρογραφία. Εχουμε, δηλαδή, δημιουργία ύλης παρόμοιας με εκείνη της Μεγάλης Εκρηξης, αλλά σε μικρότερη κλίμακα... 

Πολλοί επιστήμονες, ανάμεσά τους και ο διάστημος αστροφυσικός Sir Fred Hoyle, υποστηρίζουν ότι, τα κβάζαρς είναι λευκές τρύπες. Οι ημιαστρικές πηγές ή κβάζαρς ανακαλύφθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και βρίσκονται στα όρια του παρατηρήσιμου σύμπαντος. Αν και δεν είναι πολύ μεγάλα -όχι μεγαλύτερα από το ηλιακό μας σύστημα- εν τούτοις, το φως και άλλες μορφές ενέργειας που εκπέμπουν, ξεπερνούν την ενέργεια που εκπέμπουν ολόκληροι γαλαξίες... Η παραδοχή ότι τα κβάζαρς βρίσκονται στα όρια του σύμπαντος στηρίζεται στο γεγονός ότι, το φάσμα τους εμφανίζει μια μετατόπιση προς το ερυθρό, που φανερώνει ότι απομακρύνονται με τεράστιες ταχύτητες... Η υπόθεση, που υποστηρίζει ότι τα κβάζαρς είναι λευκές τρύπες, δεν είναι και τόσο βάσιμη, γιατί η ύλη και η ενέργεια, που θα παράγονταν με έναν τέτοιο μηχανισμό, δεν θα απομακρύνονταν μόνο από την γη, αλλά και θα την πλησίαζαν...

Η πλέον παραδεκτή υπόθεση είναι ότι, τα κβάζαρς αποτελούνται από μαύρες τρύπες, με μάζες δισεκατομμύρια φορές μεγαλύτερες από την μάζα του ήλιου, οι οποίες καταβροχθίζουν τεράστιες ποσότητες ύλης, ενώ, ταυτόχρονα, παράγεται έντονη ακτινοβολία, που τα κάνει να αποτελούν τις πιο ισχυρές πηγές ενέργειας που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. Ευνόητο είναι πως, όταν βλέπουμε ένα κβάζαρ που βρίσκεται στα όρια του γνωστού μας σύμπαντος και απέχει, περίπου, δώδεκα δισεκατομμύρια έτη φωτός, το βλέπουμε όπως ήταν πριν δώδεκα δισεκατομμύρια χρόνια, όταν το σύμπαν βρισκόταν ακόμη σε νεαρή ηλικία... Όπως προαναφέρθηκε, οι περισσότερες μαύρες τρύπες στο σύμπαν θα πρέπει να είναι του τύπου Kerr-Newmann, δηλαδή θα χαρακτηρίζονται από μάζα, ηλεκτρικό φορτίο και στροφορμή, ενώ η μοναδικότητά τους είναι δακτύλιος. 

Οι Einstein και Rosen περιέγραψαν, επιλύοντας τις σχετικές εξισώσεις της γενικής θεωρίας της σχετικότητας, ένα είδος καμπύλωσης του χωρόχρονου και της γεωμετρίας γύρω απ'αυτόν, που είναι γνωστός ως "γέφυρα Einstein-Rosen" ή πιο γραφικά "σκουληκότρυπα" (wormhole). Η "γέφυρα Einstein-Rosen" αποτελεί ένα είδος χωροχρονικής σήραγγας (τούνελ), η οποία ενώνει δύο περιοχές του σύμπαντος, που βρίσκονται σε τεράστιες αποστάσεις μεταξύ τους ή μια περιοχή του δικού μας σύμπαντος με την περιοχή κάποιου άλλου σύμπαντος... Η ύλη που εισχωρεί σε μια περιστρεφόμενη μαύρη τρύπα είναι δυνατόν να μην συμπιεσθεί στη μοναδικότητα -η οποία είναι δακτύλιος και όχι σημείο- αλλά να εκβληθεί σε κάποιο άλλο μέρος του σύμπαντος που απέχει εκατομμύρια έτη φωτός ή σε κάποιο άλλο σύμπαν, διαφορετικό από το δικό μας, με το οποίο δεν υπάρχει καμιά άλλη δυνατότητα επικοινωνίας (υπόθεση των παράλληλων συμπάντων)... 

Ετσι, λοιπόν, αν ένα από τα δύο άκρα της γέφυρας Einstein-Rosen είναι μια μαύρη τρύπα, το άλλο θα είναι μια λευκή τρύπα, η οποία μπορεί να βρίσκεται σε κάποια άλλη περιοχή του δικού μας χωρόχρονου ή σε κάποιο άλλο σύμπαν. Με άλλα λόγια, το ένα άκρο θα απορροφά την ύλη, ενώ το άλλο θα την εκτοξεύει προς ένα διαφορετικό χωρόχρονο....Σύμφωνα με τους θεωρητικούς, αυτή η μεταφορά ύλης μπορεί να καλύψει αποστάσεις δισεκατομμυρίων ετών φωτός, σε τελείως ασήμαντες χρονικές περιόδους. Την υπόθεση αυτή την έχουν εκμεταλλευτεί εδώ και πολλά χρόνια οι συγγραφείς έργων επιστημονικής φαντασίας, για να μετακινούν τα διαστημόπλοια με τους ήρωές τους στο "υπερδιάστημα", έτσι ώστε να διανύουν τεράστιες αποστάσεις του σύμπαντος σε χρόνο, ουσιαστικά, μηδέν.... Αυτές οι υποθέσεις ερέθισαν τη φαντασία ορισμένων επιστημόνων, όπως του αστρονόμου Carl Sagan, ο οποίος φαντάζεται τεχνολογικά προηγμένους μελλοντικούς πολιτισμούς της γης ή άλλους εξωγήινους, που έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν συγκοινωνιακά δίκτυα αποτελούμενα από σκουληκότρυπες για τις μετακινήσεις τους στο σύμπαν.... Οι μετακινήσεις μέσω των οπών δεν γίνονται μόνο στο χώρο, αλλά και στο χρόνο.... Υστερα από ορισμένες καινοτομίες που εισήγαγαν στη γενική θεωρία της σχετικότητας οι φυσικομαθηματικοί R.Carter και R.Penrose (γνωστές στους σχετικιστές ως "διαγράμματα Penrose-Carter"), οδηγούμαστε σε πολλά παράδοξα που μπορούν να συμβούν, όταν ένα διαστημόπλοιο διαπεράσει τη μοναδικότητα μιας περιστρεφόμενης μαύρης τρύπας και εξέλθει από μια λευκή τρύπα, αφού θα έχει διασχίσει τη σκουληκότρυπα.

Τα παράδοξα αυτά καταρρίπτουν μερικά από τα βασικά αιτιοκρατικά μοντέλα της Φυσικής, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα, αλλά δεν παύουν να συμφωνούν με τις εξισώσεις της γενικής θεωρίας της σχετικότητας. Το πιο παράδοξο είναι η δυνατότητα μετακίνησης στον χρόνο μέσα στο σύμπαν μας ή σε κάποιο άλλο σύμπαν. Όταν ένα διαστημόπλοιο διασχίσει τη "σκουληκότρυπα", μπορεί να βρεθεί στον ίδιο τόπο, αλλά σε διαφορετικό χρόνο ή σε άλλο τόπο τον ίδιο χρόνο ή σε ένα τελείως διαφορετικό χωρόχρονο.... 

Το ορθολογικό μυαλό των περισσότερων επιστημόνων απορρίπτει ολοκληρωτικά τις μαθηματικές αυτές υποθέσεις, που προκύπτουν σαν επέκταση της γενικής θεωρίας της σχετικότητας. Δεν είναι, όμως, λίγοι αυτοί που δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στα μαθηματικά, απ'ό,τι σε χειροπιαστές αποδείξεις. Ο φυσικός John Gribbin γράφει στο βιβλίο του "Τα μυστήρια του χρόνου": "Οι εξισώσεις λένε ότι, οι λευκές τρύπες μπορούν να υπάρξουν στο πραγματικό σύμπαν. Κι αν θέλει κανείς να απορρίψει οπωσδήποτε την ύπαρξή τους, θα πρέπει να καταφύγει στην απλοϊκή επιχειρηματολογία πως, είναι "απαράδεκτες για τον ορθολογικό ανθρώπινο νου", την ίδια που χρησιμοποιήθηκε για να διαγράψει το ενδεχόμενο ενός ταξιδιού στο χρόνο".... 

Ο καθηγητής Kip Thorne -ένας από τους πλέον ειδικούς στις μαύρες τρύπες- διατύπωσε πριν λίγα χρόνια μια θεωρία για την πιθανότητα κατασκευής μιας χρονομηχανής, σύμφωνα με τη θεωρία της "σκουληκότρυπας".... Την ιδέα της "σκουληκότρυπας" δανείστηκε, εξάλλου, ο δρ. Alan Guth του τεχνολογικού ινστιτούτου της Μασαχουσσέτης (ΜΙΤ), για να διατυπώσει τη δική του θεωρία ως προς την εργαστηριακή κατασκευή ενός καινούργιου σύμπαντος!... 

Ο Guth και οι συνεργάτες του κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, αν κάποιος συμπιέσει, για παράδειγμα, δέκα κιλά ύλης, έτσι που να καταλάβουν ένα χώρο μικρότερο του ενός τετράκις εκατομμυριοστού του χώρου που καταλαμβάνει ένα υποπυρηνικό σωματίδιο, τότε θα έχουμε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός νέου σύμπαντος! Το νέο αυτό σύμπαν θα συνδέεται αρχικά με το παλιό με μια "σκουληκότρυπα", η οποία αποτελεί και τον ομφάλιο λώρο των δύο συμπάντων. Αργότερα, όμως, η "σκουληκότρυπα" θα καταρρεύσει και ένα καινούργιο σύμπαν θα έχει αυτονομηθεί.... 

Είναι δυνατόν να κατασκευαστεί μια μαύρη τρύπα στο εργαστήριο; Προς το παρόν, με τις σημερινές γνώσεις και τεχνολογικές ιδέες, είναι αδύνατον να φανταστούμε ότι οι επιστήμονες μπορούν να κατορθώσουν ένα επιχείρημα τόσο δύσκολο, αλλά και τόσο επικίνδυνο.... Θέματα όπως, ταξίδια στο χώρο σε χρόνο μηδέν, ταξίδια στο χρόνο, κατασκευές συμπάντων, ενεργειακή εκμετάλλευση των μαύρων οπών κ.λπ., επιβίωναν μόνο στα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας.... Οι σύγχρονες, όμως, θεωρίες της Φυσικής, πολλές από τις οποίες είναι αδύνατον να επαναληφθούν με τα σημερινά μέσα που διαθέτουμε, έχουν ανοίξει πολλά παράθυρα στους μέχρι τώρα αποδεκτούς νόμους, παράθυρα που μας μεταφέρουν σ'έναν κόσμο που έχει να κάνει περισσότερο με την μαγεία και λιγότερο με την επιστήμη.... Οι μαύρες οπές τράβηξαν το ενδιαφέρον των μεγαλύτερων θεωρητικών των τελευταίων χρόνων. 

Η μελέτη και η έμμεση εντόπιση και παρατήρηση αυτών των "τεράτων του διαστήματος" μπορούν να μας δώσουν πολλές εξηγήσεις για τη γένεση, την εξέλιξη και το μέλλον του σύμπαντος.... Αναρωτιούνται, βέβαια, μερικοί: Τι αξία έχουν όλα αυτά για τον απλό άνθρωπο και τα τρέχοντα προβλήματά του; Τι μας ενδιαφέρει τι έγινε πριν δεκαπέντε δισεκατομμύρια χρόνια ή τι θα γίνει μετά από άλλα τόσα; Γιατί να ασχολούνται τα λαμπρότερα μυαλά της επιστήμης με τόσο απόμακρα θέματα; Ποιο το πρακτικό και οικονομικό όφελος απ'όλα αυτά;... Οι πολιτισμοί και οι άνθρωποι που θα σταματήσουν να ερευνούν τη φύση και τους νόμους της και να αναζητούν ερωτήματα που αφορούν την προέλευση του σύμπαντος, τον λόγο ύπαρξής του, τη θέση του ανθρώπου μέσα σ'αυτό, το πιθανό τέλος του και τόσα άλλα, θα σταματήσουν να προβληματίζονται και για πολλά άλλα πράγματα.... Εξ άλλου, οι πιο πολλοί άνθρωποι, άλλος λίγο, άλλος πολύ, κρύβουν μέσα τους ο καθένας από έναν φιλόσοφο, που "του ειδέναι ορέγεται φύσει" και, όπως γράφει ο συγγραφέας Fritz Leiber στο θαυμάσιο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας "Ο Μεγάλος Χρόνος": 

"Η γνώση είναι ωραία, πιο γλυκιά κι απ'τον πόθο ή την ηδονή ή το πάθος του πολέμου κι όλα μαζί, η έσχατη ακόρεστη πείνα κι είναι μεγάλο πράγμα να είσαι Φάουστ, έστω και μέσα σ'ένα κοπάδι από άλλους Φάουστ".

 

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ BING - BANG

Όσον αφορά τη γένεση του σύμπαντος, οι περισσότεροι επιστήμονες δέχονται τη θεωρία της Μεγάλης Εκρηξης (Big Bang), η οποία έγινε πριν 15 με 20 δισεκατομμύρια χρόνια... Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, το σύμπαν δημιουργήθηκε από την ισχυρή έκρηξη μιας μοναδικότητας (singularity), η οποία περιείχε ολόκληρη την ύλη σε μια κατάσταση άπειρης συμπύκνωσης. 

Σύμφωνα, εξ άλλου, με τα τελευταία συμπεράσματα της σύγχρονης κοσμολογίας, η διαστολή του σύμπαντος κάποτε θα σταματήσει και θα αρχίσει η συστολή του. Κάποια στιγμή οι γαλαξίες θα συμπιεστούν και όλοι μαζί θα δημιουργήσουν ξανά μια μαύρη τρύπα: την πρωταρχική μοναδικότητα από την οποία θα ακολουθήσει ξανά άλλη μεγάλη έκρηξη (big bang), διαστολή, συστολή κ.ο.κ. (θεωρία του παλλόμενου σύμπαντος).

O Stephen Hawking γεννήθηκε στην Οξφόρδη το 1942, ακριβώς τριακόσια χρόνια μετά τον θάνατο του Γαλιλαίου. Είναι ο πρωτότοκος γιος μιας οικογένειας με τέσσερα παιδιά. Ο πατέρας του ήταν βιολόγος και εργαζόταν ως ιατρικός ερευνητής. Από μικρός έδειξε ενδιαφέρον για τις επιστήμες, αλλά και για τα παραψυχικά φαινόμενα. Σπούδασε Φυσική, ειδικεύτηκε στη γενική θεωρία της σχετικότητας και σήμερα κατέχει την έδρα του Νεύτωνα στο πανεπιστήμιο του Cambridge, όπου διδάσκει Μαθηματικά. Συγκαταλέγεται στους κορυφαίους επιστήμονες του 20ου αιώνα, ενώ πολλοί τον θεωρούν ως τον λαμπρότερο θεωρητικό φυσικό από την εποχή του Einstein... Θύμα μιας ολέθριας νευρομυϊκής πάθησης από τα εικοσιπέντε του χρόνια, καθηλωμένος σε μια αναπηρική πολυθρόνα, ανίκανος ακόμη και να μιλήσει, επικοινωνεί με τους γύρω του μέσω ενός computer με syntheseiser, το οποίο βρίσκεται ενσωματωμένο στην πολυθρόνα του. 

Το μυαλό του, όμως, μπορεί να ταξιδεύει μέχρι την άκρη του διαστήματος. Μέσα από το μυαλό αυτό παράγονται και υπαγορεύονται στους συναδέλφους του μακροσκελείς μαθηματικές εξισώσεις τεράστιας σημασίας, που δίνουν ερμηνείες οι οποίες σχετίζονται με τη γέννηση και τον θάνατο του σύμπαντος, τις αινιγματικές μαύρες τρύπες και άλλα μυστηριώδη κοσμολογικά φαινόμενα... Σημαντική υπήρξε η συνεισφορά του στη φυσική των μαύρων οπών και στην κβαντική βαρύτητα (την δεκαετία του 1980 πρότεινε μια κβαντική θεωρία για την δημιουργία του σύμπαντος).... 

Για τις μαύρες τρύπες ο Hawking έχει πει: "Οι μαύρες τρύπες έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη σταδιοδρομία μου, αλλά δεν έχουν καμιά ψυχολογική σχέση με μένα. Δεν φοβάμαι ότι θα πέσω μέσα σ'αυτές. Τις καταλαβαίνω. Κατά κάποιο τρόπο αισθάνομαι κύριός τους".