Στις Πολεμικές Τέχνες, με τον όρο Φόρμες (Κάτας στο Καράτε, Poomse στο Tae kwon Do) εννοούμε μια σειρά από αμυντικές και επιθετικές κινήσεις, πραγματοποιημένες εναντίον φανταστικών αντιπάλων σ’ ένα προκαθορισμένο πλαίσιο. Είναι αντίστοιχο μ’ αυτό που ο Πλάτωνας ονόμαζε σκιαμαχία (ο πολεμιστής που πολεμά με την «σκιά»του).
Βέβαια οι δάσκαλοι των Ανατολικών Πολεμικών Τεχνών επηρεασμένοι από τη ΖΕΝ φιλοσοφία, δεν έδιναν πολλές εξηγήσεις στους μαθητές, αλλά γνώριζαν πολύ καλά πόσο ευεργετικό ήταν για την εξέλιξή τους αυτό που ένας Δυτικός θα το έβλεπε σαν απλή επανάληψη κάποιων κινήσεων χωρίς ιδιαίτερο νόημα σε κάποιο άλλο επίπεδο.
Εδώ, σ’ αυτήν τη σύντομη αναφορά, εκτός από την όψη των τεχνικών, τις οποίες ο καθένας μπορεί να βρει σε μια καλή σχολή, θα προσπαθήσουμε να δείξουμε και τη νοητική στάση που πρέπει να κρατά ο μαθητής των Πολεμικών Τεχνών κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης των Φορμών. Θα εστιαστούμε λοιπόν στο στυλ του Tae Kwon Do, στο οποίο οι φόρμες ονομάζονται Poomse, και οι 8 πρώτες έχουν μια ξεκάθαρη αναλογία με τα 8 Τρίγραμμα που βρίσκουμε στο πολύ εσωτερικό κείμενο, το «I Ching», όπως θα δούμε παρακάτω.
Μέσω της εξάσκησης των Poomse οι μαθητές καταφέρνουν να μάθουν τη χρησιμότητα διαφόρων τεχνικών του T.K.D. Οι φόρμες υπηρετούν έναν πολυδιάστατο ρόλο, βοηθώντας στην ανάπτυξη και την τελειοποίηση του συντονισμού, της ισορροπίας, του συγχρονισμού, τον έλεγχο της αναπνοής και το ρυθμό, τα οποία όλα είναι απαραίτητα προσόντα σ’ ένα μαθητή του T.K.D. Ένα χαρακτηριστικό που βλέπουμε σε όλα τα Poomse είναι ότι ξεκινούν από ένα σημείο και καταλήγουν στο ίδιο ακριβώς, δείχνοντας ότι ο πολεμιστής ό,τι κι αν κάνει πρέπει πάντα να γνωρίζει πού είναι το Κέντρο του και να καταλήγει πάντα σ’ αυτό. Κινείται προς τις τέσσερις κατευθύνσεις του χώρου και ξαναγυρίζει στο Κέντρο. Δεν πρέπει να χάνει το δρόμο του ή το Δάρμα του, όπως το ονομάζει η Ανατολική φιλοσοφία.
Βέβαια τα Poomses πρέπει να εκτελούνται με μια νοητική στάση, η οποία γίνεται φανερή στο μαθητή από το συσχετισμό του καθενός από τα 8 πρώτα Poomse μ’ ένα απ’ τα τρίγραμμα του «I Ching».
Poomse
Όπως αναφέραμε παραπάνω, το Tae Kwon Do χρησιμοποιεί τα Poomse ως μέσο εξάσκησης. Τα Poomse προέρχονται από το «I Ching», ένα Κινέζικο βιβλίο με σοφά αποφθέγματα. Το «I Ching» έχει 64 εξάγραμμα, ένα συνδυασμό από δύο σετ τριών γραμμών ανοιχτών ή κλειστών (ολόκληρων ή κομμένων στη μέση). Το σετ των τριών γραμμών ονομάζεται τρίγραμμο. Οι κλειστές γραμμές συμβολίζουν το Γιάνγκ ενώ οι ανοιχτές το Γιν. Στην Κινέζικη γλώσσα η ένωση του Γιν και του Γιάνγκ ονομάζεται Τάι Τσι. Στην Κορεάτικη γλώσσα η ένωση αυτή ονομάζεται Tae-guk. Τα 8 τρίγραμμα μαζί ονομάζονται Pal-gwe. Αυτό εξηγεί τον όρο Poomse Taeguk Palgwe.
Ας τα δούμε με τη σειρά (σύμφωνα με την εικόνα).
1. Poomse Taeguk/Palgwe Il Jang - Παράδεισος
(Νότος, Πατέρας). Το πρώτο Taeguk είναι το ξεκίνημα όλων των Poomse.
Το τρίγραμμο που σχετίζεται μ’ αυτό αναπαριστά το Γιάνγκ (παράδεισος, Φως), γι’ αυτόν το λόγο αυτό το Poomse πρέπει να εκτελείται αποδίδοντας τη μεγαλοπρέπεια του Παραδείσου.
2. Poomse Taeguk/Palgwe Ee Jang - Λίμνη
(Νοτιοανατολικά, Νεώτερη κόρη). Στο βάθος της Λίμνης υπάρχουν θησαυροί και μυστήρια. Οι κινήσεις αυτού του Taeguk πρέπει να εκτελούνται γνωρίζοντας ότι ο άνθρωπος έχει περιορισμούς τους οποίους μπορεί να ξεπεράσει. Αυτό πρέπει να μας οδηγεί σ’ ένα αίσθημα χαράς, ξέροντας ότι μπορούμε να ελέγχουμε το μέλλον μας.
3. Poomse Taeguk/Palgwe Sam Jang - Φωτιά
(Ανατολή, Δεύτερη κόρη). Η Φωτιά περικλείει μεγάλα ποσά ενέργειας. Η Φωτιά βοήθησε τον άνθρωπο να επιβιώσει, αλλά από την άλλη έχει και κάποια καταστροφικά απολέσματα. Αυτή η φόρμα πρέπει να εκτελείται ρυθμικά, με κάποια ξεσπάσματα ενέργειας.
4. Poomse Taeguk/Palgwe Sa Jang - Κεραυνός
(Βορειοανατολικά, Γηραιότερος γιός). Ο Κεραυνός έρχεται από τον ουρανό και απορροφάται από τη γη. Ο κεραυνός είναι μια από τις πιο ισχυρές δυνάμεις της Φύσης, η οποία συνεχώς ανακυκλώνεται. Αυτό το Taeguk πρέπει να εκτελείται έχοντας αυτά στο μυαλό μας.
5. Poomse Taeguk/Palgwe Oh Jang - Άνεμος
(Νοτιοδυτικά, Γηραιότερη κόρη). Ο άνεμος είναι μια ευγενική δύναμη, αλλά μερικές φορές μπορεί να γίνει μανιώδης, καταστρέφοντας τα πάντα στο πέρασμά του. Το Oh Jang πρέπει να εκτελείται σαν τον άνεμο: ευγενικά, ήρεμα, αλλά γνωρίζοντας τη δυνατότητα μαζικής καταστροφής που μπορεί να προκαλέσει μια και μόνο κίνηση.
6. Poomse Taeguk/Palgwe Yook Jang - Νερό
(Δύση, Δεύτερος γιός). Το νερό μπορεί να κινήσει ακόμη κι ένα βουνό. Οι κινήσεις από αυτό το Poomse πρέπει να εκτελούνται όπως του νερού. Μερικές φορές στατικά, όπως το νερό σε μια λίμνη και άλλες ορμητικά όπως στα ποτάμια.
7. Poomse Taeguk/Palgwe Chil Jang - Βουνό
(Βορειοδυτικά, Νεότερος γιός). Τα βουνά φαίνονται πάντα μεγαλόπρεπα ανεξάρτητα απ’ το μέγεθός τους. Αυτό το Poomse θα πρέπει να εκτελείται με το αίσθημα ότι όλες οι κινήσεις είναι τόσο μεγαλόπρεπες, που πρέπει να επαινεθούν.
8. Poomse Taeguk/Palgwe Pal Jang - Γη
(Βόρεια, Μητέρα). Το τρίγραμμο που σχετίζεται μ’ αυτό το Poomse είναι το Γιν. Το τέλος της αρχής, το κακό κομμάτι μέσα σ’ όλα όσα είναι καλά. Ακόμα όμως και μέσα σ’ αυτό το σκοτάδι υπάρχει λίγο φως. Εκτελώντας αυτό το Taeguk πρέπει να γνωρίζουμε ότι είναι το τελευταίο που θα μάθουμε, είναι το κλείσιμο ενός κύκλου γι’ αυτό είναι επίσης το πρώτο, το δεύτερο, το τρίτο κλπ.
Ο ασκούμενος εκτελεί τεχνικές. Όμως πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψη του και όλα όσα αναφέρθηκαν πολύ περιληπτικά εδώ (και είναι πολύ περισσότερα αν εμβαθύνει) τα οποία δίνουν μια φιλοσοφική διάσταση στην εξάσκηση του Tae Kwon Do και στις Πολεμικές Τέχνες γενικότερα.
Όλα τα παραπάνω ήταν μια γενική προσέγγιση για το τι είναι και πώς εκτελούνται οι φόρμες στο Tae Kwon Do αλλά και για όλα τα στυλ Πολεμικών Τεχνών, αφού όλα τα στυλ κρύβουν μέσα τους την ίδια αλήθεια. Όμως το «ταξίδι» αρχίζει πραγματικά, όταν αρχίσεις να «εκτελείς» τις φόρμες και να ανακαλύπτεις επανάληψη με την επανάληψη, αυτήν την Αλήθεια.
Βιβλιογραφία
•Taekwondo’s Taeguk by Gwill Pull
•www.barel, Net
•Ο Εσωτερικός Δρόμος των Πολεμικών Τεχνών, Εκδ. Νέα Ακρόπολη.