Η ερμηνεία του Μύθου
Σε αυτόν τον μύθο ο Απουλήιος έκρυψε κάποιες αιώνιες αλήθειες με έναν όμορφο συμβολικό τρόπο. Η ίδια κοπέλα συμβολίζει ξεκάθαρα την ψυχή του ανθρώπου και ο Έρωτας είναι το ανώτερο πρότυπό της στο πνευματικό επίπεδο. Άλλωστε ο έρωτας είναι η δύναμη της έλξης που επεμβαίνοντας στην ύλη, παράγει τη γέννηση των σωμάτων που φιλοξενούν τις ψυχές. Ο έρωτας λοιπόν, συμβολίζει όχι μόνο την δύναμη της ερωτικής αγάπης αλλά και σε κοσμογονικό επίπεδο, ευθύνεται για την ύπαρξη και την τάξη όλων των πραγμάτων στο Σύμπαν. Για αυτό λατρευόταν και στα Ελευσίνια Μυστήρια, ως Πρωτόγονος, αυτός δηλαδή που γεννήθηκε πρώτος (Ο Φάνης - Έρως της Ορφικής μυθολογίας).
Η ομορφιά της Ψυχής είναι εκείνη που τους φέρνει κοντά αλλά η ψυχή δεν είναι ακόμη έτοιμη να αντικρίσει τον «σύζυγο». Είναι ακόμη πολύ γήινη και για αυτό επηρεάζεται από τις αδερφές της που είναι μεγαλύτερες (τα κατώτερα στοιχεία της προσωπικότητας του ανθρώπου), που της δημιουργούν την αμφιβολία για το πνευματικό. Ό,τι δεν βλέπεις με τα φυσικά μάτια, δεν μπορεί να είναι καλό, αγνό. Όμως, όπως διδάσκει ο μύθος υπάρχουν πράγματα που πρέπει να κοπιάσεις για να τα βρεις. Έτσι κι η ψυχή οδηγείται από την αμφιβολία στην καταστροφή, ίσως επειδή δεν μπορούμε να αντιληφθούμε την αλήθεια με την περιοριστική χρήση του νου. (Άλλωστε η καχυποψία ήταν η αιτία που έχασαν οι πρωτόπλαστοι τον παράδεισο). Όπως λέει η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ στη «Φωνή της Σιγής» «ο νους είναι ο φονιάς του πραγματικού». Πρέπει να αναπτύξει ο άνθρωπος κάτι πέρα από την τετράγωνη κατώτερη λογική για να αντικρίσει την αλήθεια, να αναπτύξει ένα είδος ορθού νου που εμπεριέχει την διαίσθηση και την διάκριση. Αυτόν τον νου στην ανατολική φιλοσοφία τον ονομάζουν Μάνας. Αλλά αυτό δεν είναι εύκολο. Πρέπει η ψυχή να καταφέρει την αυτοπραγμάτωση που στην περίπτωση του μύθου είναι να ξαναενωθεί με τον ουράνιο σύζυγο.
Έτσι λοιπόν ξεκινά την αναζήτηση, φτωχή και ρακένδυτη. Με ταπεινότητα δηλαδή προσεγγίζει κανείς αυτή την προσπάθεια της εσωτερικής αναζήτησης. Βασικό στοιχείο εδώ αποτελούν οι δοκιμασίες που πρέπει να περάσει και που θα την κάνουν πιο δυνατή και πιο ώριμη. Μέσα από τις δοκιμασίες θα καταφέρει να ξανακερδίσει τον Έρωτα και να βρει την αληθινή ανώτερη φύση της. «Ο πόνος είναι φορέας συνείδησης», και αυτός είναι ο λόγος που υπάρχει ο πόνος στη γη. Χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να δημιουργηθεί μια ισχυρή βούληση που θα μπορεί να νικήσει την αδράνεια της ύλης και να έχει μέσα της απέραντη αγάπη για όλα τα όντα. Για να επιτευχθεί αυτό απαιτείται πρακτική εξάσκηση πάνω στις δυσκολίες. Αυτό συμβόλιζαν σε όλους τους πολιτισμούς οι δοκιμασίες που αποτελούσαν μέρη των μυήσεων. Αποτελούν δηλαδή κατά κάποιο τρόπο, το σύμβολο του ξυπνήματος της συνείδησης.
Η πρώτη δοκιμασία είναι να καταφέρει την διάκριση. Έχει την βοήθεια των μικρών όντων της γης. Πρόκειται για τον έλεγχο /μύηση στο επίπεδο «γη» στη σφαίρα της ύλης. Πρώτα πρέπει κανείς να μπορεί να ξεχωρίσει το σωστό από το λάθος, να μπορεί να κάνει σωστές επιλογές, να μπορεί να πάρει σωστές αποφάσεις. Για αυτό και στην ανατολή υπήρχε ένα μυθικό ον με το όνομα «Καλαχάμσα» ένα είδος κύκνου που συμβόλιζε τον μαθητή της εσωτερικής πορείας και μπορούσε να ξεχωρίσει νερό από το γάλα. Ήταν ο τρόπος τού να δείξουν τη σημασία της αρετής της διάκρισης.
Η δεύτερη δοκιμασία με τη συλλογή των χρυσών μαλλιών των ηλιακών προβάτων είναι η απόκτηση των ανώτερων αρετών, που η συλλογή τους πρέπει να γίνει με υπομονή, όπου η ψυχή πρέπει να μάθει να αποφύγει την βία και να έχει αποτελεσματικότητα μέσω μιας έξυπνης διάνοιας που εμπεριέχει την αγάπη για όλα τα όντα. Είναι ο έλεγχος /μύηση στον επίπεδο του ψυχισμού.
Η τρίτη δοκιμασία με το γέμισμα νερού από το ποτάμι της Στύγας είναι η νίκη στο νοητικό επίπεδο, είναι η κάθαρση (νερό) όπου ο άνθρωπος έχει αναπτύξει ανώτερες δυνάμεις που είναι σύμμαχοί του, όπως ο αετός του Δία που συμβολίζει την Βούληση στον άνθρωπο.
Η τελευταία δοκιμασία που είναι η κάθοδος στον Άδη, υπάρχει σε πάρα πολλούς μύθους (ας θυμηθούμε τον Οδυσσέα, τον Ηρακλή, τον Ορφέα κλπ), είναι η μύηση σε πνευματικό επίπεδο. Ο άνθρωπος είναι πλέον νικητής του θανάτου. Είναι
επίσης η κάθοδος στο ασυνείδητο για να καταφέρει η Ψυχή να γνωρίσει τα βαθύτερα επίπεδα του εαυτού της και να κάνει μια αυτοκάθαρση. Παρόλα αυτά πάντα πάλι νικάει η περιέργεια και η ψυχή πέφτει σε λήθαργο. Είναι ο ύπνος της αυτολησμονιάς.
Πρέπει να ξεχάσει το παρελθόν, τον πόνο, τους φόβους της, τις ελπίδες και προσδοκίες της, όλα αυτά που αποτελούσαν την ταυτότητα του κατώτερου Εγώ. Πρέπει να χάσει κατά κάποιον τρόπο τον εαυτό της για να τον ξανακερδίσει στην
απεραντοσύνη της Θείας, της αιώνιας Ύπαρξης. Το αποτέλεσμα είναι η Ανάσταση, η νίκη πάνω σε όλα τα σκοτάδια. Το ενδιαφέρον σε αυτή την παλιά ιστορία είναι ότι αφορά τον καθένα από μας. Είμαστε εμείς η Ψυχή που τσακισμένη και ρακένδυτη ζητά τις απαντήσεις για την ύπαρξή της. Ζητά να ενωθεί με εκείνο το ουράνιο κομμάτι της μα δεν μπορεί ακόμη. Κι όπως πολύ εύστοχα ρωτάει ο Σεφέρης σε ένα ποίημα του:
«Μα τι γυρεύουν οι ψυχές μας ταξιδεύοντας πάνω στα σαπισμένα θαλάσσια ξύλα από λιμάνι σε λιμάνι;»
Ίσως διαισθανθούμε ότι το νόημα της ζωής είναι αυτή η ίδια αναζήτηση για εκείνο το ουράνιο κομμάτι μέσα μας.
ΔΕΙΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ