Σελίδα 2 από 2
Οι υπόλοιποι πολιτισμοί της Αφρικής
ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ
Η ήπειρος αυτή ονομάστηκε "Αφρική" για πρώτη φορά τον 2ο π.Χ. αι. από τους Ρωμαίους, πιθανόν από το όνομα της φυλής "Αφαρίκας" που ζούσε γύρω από την αρχαία Καρχηδόνα, κοντά στη σημερινή Τύνιδα. Η ονομασία αυτή, αν και αναφερόταν μόνο στη συγκεκριμένη περιοχή, γενικεύτηκε για ολόκληρη την ήπειρο, που αλλιώς ονομάζεται σήμερα Μαύρη Ήπειρος, λόγω του χρώματος των κατοίκων της.
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ
Πρόκειται για μία πολύ αρχαία ήπειρο. Οι έρευνες έχουν φέρει στο φως ευρήματα οστών από ανθρώπινους προϊστορικούς τύπους που έχουν μεγαλύτερη ηλικία από εκείνα της Ευρώπης. Επίσης χρησιμοποιούνταν εργαλεία τουλάχιστον 500.000 πριν (π.χ. από τον λεγόμενο Ατλαντάθρωπο). Αυτό δείχνει ότι αυτό που βλέπουμε σήμερα στην Αφρική δεν είναι ένδειξη του πώς η ανθρωπότητα ήταν στην παιδική της ηλικία, αλλά του ότι είναι κατάλοιπο πολύ αρχαίων πολιτισμών του μακρινού παρελθόντος που εκφυλίστηκαν και συνεχίζουν να εκφυλίζονται συνεχώς ως την τελική τους εξάλειψη.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Μέχρι πριν έναν αιώνα η Αφρική ήταν ελάχιστα γνωστή, αν και βρίσκεται πολύ κοντά στην Ευρώπη. Η έρημος της Σαχάρας τη χωρίζει ουσιαστικά σε δύο κομμάτια : στη βόρεια ή λευκή Αφρική και στην κάτω από τη Σαχάρα ή Μαύρη Αφρική, με πολύ διαφορετική ιστορική εξέλιξη και περιορισμένη επικοινωνία και ανταλλαγή.

Εξερευνήσεις
Την εποχή του ευρωπαϊκού μεσαίωνα δεν υπήρχε κανένα ενδιαφέρον για την Αφρική. Από το 1433 άρχισε η εξερεύνηση των δυτικών ακτών. Ο Βαρθολομαίος Ντιαζ, ο Βάσκο ντε Γκάμα, ο Ρενέ Καγιέ, ο Λίβινγκστον και ο Στάνλεϋ αποτελούν μερικούς από τους σημαντικότερους εξερευνητές που ταξίδεψαν και γνώρισαν αυτή την αρχαία ήπειρο.
Στο δεύτερο μισό του 19ου αι. έγινε η πραγματική εξόρμηση και επιδρομή των ευρωπαϊκών κρατών στη Αφρική. Ακολούθησαν ιεραπόστολοι, έμποροι, στρατιωτικά αποσπάσματα, αποικιοκράτες, μοίρασμα των περιοχών της σε Γαλλία, Αγγλία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία, Γερμανία. Δεσμεύτηκαν φυσικές πηγές, χώροι, ανθρώπινο δυναμικό για σκοπούς ξένους προς τους ντόπιους πληθυσμούς. Σιγά σιγά άρχισαν να δημιουργούνται ανεξάρτητα αφρικανικά κράτη με πρωτοπόρους σ΄αυτό το θέμα την Αίγυπτο, τη Νοτιοαφρικανική Ένωση και την Λιβερία.

Η Αφρική κατοικείται κυρίως από τη νέγρικη φυλή. Διακρίνονται μέσα σ' αυτήν οι Πυγμαίοι με το πολύ χαμηλό ανάστημα (ισημερινή Αφρική), οι Βουσμάνοι και οι Οττεντότοι (Ν. Αφρική) επίσης με χαμηλό ανάστημα και συσσώρευση λίπους στους γλουτούς. Οι Πυγμαίοι σε πανάρχαιες εποχές κυριάρχησαν σε ολόκληρη την Αφρική και ήταν γνωστοί στον Όμηρο και τον Ηρόδοτο. Νέγροι : Είναι η βασική φυλετική ομάδα της Μ. Αφρικής. Γενικά έχουν ψηλό ανάστημα, σκούρο δέρμα, επίμηκες κρανίο και σγουρά μαλλιά. Επίσης συναντάμε την Αιθιοπική φυλή που έχει σχηματιστεί από την επιμειξία των Νέγρων του Νότου και των λαών του Βορρά.
ΓΛΩΣΣΕΣ
Υπάρχουν 4 μεγάλες αφρικανικές γλωσσικές οικογένειες : α) νιγηρο - κογκολέζικη, β) νειλο - σαχαριανή, γ) αφρο - ασιατική, δ) οικογένεια Χοϊσαν. Υπάρχουν και 2 ελεύθερες γλώσσες, η σουαχίλι και η χάουσα που χρησιμοποιούνται ανάμεσα σε άτομα με διαφορετική μητρική γλώσσα.
ΘΡΗΣΚΕΙΑ
Η σημερινή έρευνα δείχνει ότι οι αφρικάνικες λατρείες βρίσκονται σε παρακμή εδώ και αιώνες. Οι τελετουργικοί τύποι χάνουν τη μεταφυσική τους ουσία και μετατρέπονται σ' ένα είδος φολκλόρ. Οι παραδόσεις υποχωρούν και υιοθετούνται ξένα ήθη και έθιμα. Μερικές χαρακτηριστικές πίστεις των διαφόρων ομάδων της Μ.Αφρικής :
Η Πίστη σ΄έναν Ανώτατο Θεό είναι ευρέως διαδεδομένη στις διάφορες ομάδες ιθαγενών της Μ. Αφρικής, το όνομα του οποίου αλλάζει ανάλογα με τη φυλή για την οποία μιλάμε.
Δαίμονες, καλοί και κακοί, αλλά πανίσχυροι, κυριαρχούν στα φυσικά φαινόμενα, προκαλούν θάνατο ή αντίθετα προστατεύουν και καθοδηγούν τους ανθρώπους. Ο κόσμος είναι γεμάτος από αόρατα όντα που οι κοινοί θνητοί δεν μπορούν να δουν, αλλά οι μάγοι μπορούν να τα εξουσιάζουν. Η αρρώστια και ο θάνατος δεν θεωρούνται φυσικές καταστάσεις, αλλά το αποτέλεσμα γοητειών και μαγείας.
Η ψυχή μετά το θάνατο συνεχίζει να υπάρχει σε άλλους κόσμους και διαστάσεις. Σε ορισμένες φυλές πιστεύεται ότι η βροχή είναι απόδειξη της επικοινωνίας και διαμεσολάβησης των προγονικών ψυχών στους θεούς, οι οποίες προστατεύουν και φροντίζουν τους ζωντανούς απογόνους τους. Συχνά συναντάται επίσης η πίστη στη μετενσάρκωση ή στη μετεμψύχωση.

TΕΧΝΗ
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά είδη τέχνης της Αφρικής είναι οι βραχογραφίες. Υπάρχουν σε χιλιάδες σπήλαια σε ολόκληρη την ήπειρο, κυρίως στη Σαχάρα και στη Ν. Αφρική. Χρονολογικά ξεκινάνε από τη νεότερη Παλαιολιθική ως και τη Νεολιθική εποχή. Πολλές από τις βραχογραφίες αποδίδονται στους Βουσμάνους, αλλά κάποιες φανερώνουν την παρουσία εθνολογικών ομάδων που έχουν εξαφανιστεί πια.
Ο χορός είναι η υψηλότερη μορφή τέχνης στη Μ. Αφρική. Αποτελεί ένα είδος συμβολικής γλώσσας που εκφράζει πλήθος συναισθημάτων. Ενώνει όλους τους λαούς της Αφρικής και αποτελεί τη μυστικιστική έκφραση της θρησκείας. Η αφρικανική μουσική έχει δημιουργηθεί για τον χορό. Πολλές φορές συνοδεύεται από τραγούδι. Ιερά τύμπανα : Στενά συνδεδεμένα με τη μουσική και το χορό είναι και τα ιερά τύμπανα. Υπάρχουν σε διάφορα μεγέθη και σχήματα και συνήθως συνοδεύουν ρυθμικά το χορό και χρησιμοποιούνται στις διάφορες τελετές. Τα "Ντικομάνα" είναι τα πιο ενδιαφέροντα από όλα τα τύμπανα, θεωρούνται θεοί και η φύλαξή τους ανατίθεται σε ειδικά επιλεγμένα άτομα. Τα παίζουν μόνο μυημένοι και τα παρουσιάζουν μία ή δύο φορές το χρόνο, συνήθως την εποχή της σποράς. Είναι το ισχυρότερο μέσο επίκλησης στους προγόνους για να στείλουν βροχή.
ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ
Τα ερείπια του Ζιμπάμπουε
Ζιμπάμπουε σημαίνει "πέτρινα σπίτια". Πρόκειται για ερείπια που ανακαλύφτηκαν εδώ και έναν αιώνα στο βορρά του Λιμπόπο από έναν κυνηγό. Αποτελούν μία κατασκευή από πέτρες πολύ καλά συναρμολογημένες. Πιστεύεται ότι εκεί υπήρξε ένα πολιτισμικό κέντρο με έντονη θρησκευτική ζωή, εφόσον βρέθηκαν βωμοί, αίθουσες για τελετές, ιερά συμβολικά ζώα. Σήμερα οι ιθαγενείς φοβούνται αυτά τα ερείπια και ισχυρίζονται ότι εκεί κατοικούν κακά πνεύματα και οι σκιές των παλιών Βασιλιάδων.
ΟΜΑΔΑ Χ
Έτσι ονομάζεται ένα κέντρο πολιτισμού στο Νείλο της Νουβίας, που υπήρξε μέχρι τον 6ο αι. Σύμφωνα με τους σκελετούς που βρέθηκαν, επρόκειτο για μία ομάδα της μαύρης φυλής με σημαντικά πολιτιστικά στοιχεία. Είχαν μοναρχικό σύστημα, αναπτυγμένη διαχείριση, θρησκεία γεμάτη σύμβολα και υψηλά νοήματα.
Ανακαλύφτηκαν επίσης αναπαραστάσεις αιγυπτιακών, ρωμαϊκών και ελληνικών θεοτήτων, πράγμα που δείχνει μία σωστή γνώση για τους συμβολισμούς των πολιτισμών αυτών. Η ομάδα Χ παραμένει ένα αίνιγμα για τους ερευνητές, αλλά είναι φανερό ότι πρόκειται για ένα κέντρο πολιτισμού που κατάφερε να αφομοιώσει στοιχεία των σημαντικών πολιτισμών εκείνης της εποχής, δίνοντας όμως τα δικά του χαρακτηριστικά.