Η ζωή του

Ο Γουώλτ Ντίσνεϊ, Αμερικανός σχεδιαστής και παραγωγός, γεννήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου του 1901, στο Σικάγο. Από πολύ μικρή ηλικία είχε ιδιαίτερη κλίση στη ζωγραφική. Έγινε παγκοσμίως γνωστός ως δημιουργός των κινηματογραφικών κινουμένων σκίτσων με το όνομα «Μίκυ Μάους». Το 1923 ίδρυσε μαζί με τον αδελφό του το στούντιο Ντίσνεϊ για την παραγωγή κινουμένων σχεδίων. Γύρισε ταινίες στις οποίες προσπάθησε να συνδυάσει τα κινούμενα σχέδια με αληθινούς πρωταγωνιστές. Στη δεκαετία 1928-37 γνώρισε μεγάλη δόξα και ονομάστηκε «σύγχρονος Αίσωπος». Οι ήρωές του (Γκούφυ, Ντόναλντ Ντακ, Μικυ, Μίνι κ.λ.π.) αγαπήθηκαν πολύ, ιδιαίτερα από τα παιδιά. Από τις πολλές επιτυχημένες ταινίες του οι σημαντικότερες είναι: «Η Χιονάτη και οι 7 νάνοι», «Πινόκιο», «Φαντασία». 

Το έργο του

O κόσμος του Γουώλτ Ντίσνεϊ είναι γεμάτος μαγεία, σοφία και αισιοδοξία. Ο Ντίσνεϊ μεταμόρφωσε τον κόσμο της ψυχαγωγίας σ’ αυτό που γνωρίζουμε σήμερα.  Αποτελεί τη γέφυρα μεταξύ του παρελθόντος και του μέλλοντος, καθώς τα έργα του έχουν γίνει διαχρονικά. 

Πέθανε το 1966, αλλά και μετά το θάνατό του οι συνεχιστές του διατήρησαν τον υπέροχο παραμυθένιο κόσμο που είχε δημιουργήσει. Έτσι η κινηματογραφική εταιρία «Ντίσνεϊ» απαριθμεί σήμερα δεκάδες ταινίες, μερικές από τις οποίες είναι: «Η Σταχτοπούτα», «Η Παναγία των Παρισίων», «Η Πεντάμορφη και το τέρας», «Ηρακλής πέρα από το μύθο», «Πήτερ Παν», «Η Ατλαντίδα», «Η ωραία κοιμωμένη», «Ο βασιλιάς των λιονταριών» κ.ά. 

Όλες αυτές οι ταινίες βασισμένες σε μύθους, παραμύθια και θρύλους μεταφέρουν στο κοινό στοιχεία μαγείας, ηρωισμού, φαντασίας, μέσα από ένα πνεύμα ευχάριστο, δημιουργικό και εκπαιδευτικό. Και είναι φανερό ότι αν κοιτάξει κάποιος πιο βαθιά σε μερικές απ’ αυτές, αν όχι σε όλες, θα συναντήσει αρκετά εσωτερικά στοιχεία.

«Ο Βασιλιάς των λιονταριών» («The Lion King»)

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο «Βασιλιάς των λιονταριών». Μια ταινία που έχει συναρπάσει μικρούς και μεγάλους και είναι εμφανές ότι κρύβει βαθιά εσωτερικά νοήματα και μεταφέρει ιδιαίτερα μηνύματα. Βασισμένη στον κόσμο των ζώων, η υπόθεση έχει ως εξής: Ο Μουφάσα, βασιλιάς των λιονταριών, φέρνει στον κόσμο με τη σύζυγό του Σαράπι ένα λιονταράκι, το Σίμπα. Ο Μουφάσα εκπαιδεύει το γιο του και τον συμβουλεύει να μην παρακούσει τις εντολές του. Ο Σίμπα όμως δεν κάνει αυτό που του υποδεικνύει ο πατέρας του, κι έτσι ο κακός και μοχθηρός θείος του Σκαρ μαζί με τις φρικτές ύαινες στήνουν παγίδα στο μικρό Σίμπα, σκοτώνουν το  Μουφάσα και διώχνουν το λιονταράκι κάνοντάς το να πιστεύει ότι εκείνο σκότωσε τον πατέρα του. Ο Σκαρ παίρνει μ’ αυτόν τον τρόπο την εξουσία και φέρνει τη δυστυχία σ’ όλο τον κόσμο των ζώων. Εξόριστος ο Σίμπα συναντάει τον Πούμπα, ένα αγριογούρουνο, και τον Τιμόν και ζει μαζί τους αφήνοντας πίσω του όλα όσα είχε μάθει μέχρι τώρα αρνούμενος να επιστρέψει στο βασίλειο του πατέρα του. Κάποια ημέρα όμως ο μάγος του βασιλείου των ζώων, ένας γέρικος πίθηκος, αφού επιβεβαιώνει ότι ο Σίμπα ζει, καταφέρνει να τον πείσει να γυρίσει πίσω. Εκεί ο Σίμπα αντικρύζοντας μια μαύρη και άγονη γη, θα πάρει εκδίκηση σκοτώνοντας το Σκαρ και  θα επαναφέρει ξανά τη ζωή στο βασίλειό του ακολουθώντας το δρόμο που χάραξε ο πατέρας του.

Μερικές φράσεις από την ταινία είναι:

-«Ό,τι φωτίζει ο ήλιος ανήκει στο βασίλειό μας».

«Και εκεί που δεν φωτίζει;»

-«Αυτό είναι έξω από τα σύνορα, να μην πλησιάσεις ποτέ!» 

Είναι εμφανές εδώ, το στοιχείο του δυαδισμού. Η ύπαρξη δύο αντίθετων κόσμων: ο σκοτεινός, υγρός, άγονος, έρημος, επικίνδυνος στον οποίο βασιλεύουν η κακία και η αδικία (Σκαρ) και ο φωτεινός, γόνιμος, γεμάτος ζωή κόσμος, όπου υπάρχει μια φυσική ροή στα πράγματα και βασιλεύει η δικαιοσύνη. 

-«Ένας βασιλιάς ανατέλει και δύει, όπως ακριβώς ο ήλιος. Μια μέρα, Σίμπα, και ο δικός μου ο ήλιος θα βασιλέψει και θα γίνεις εσύ πια Άρχοντας».

Εδώ η ζωή και ο θάνατος παρουσιάζονται με πολύ φυσικό τρόπο σαν μια φυσική ροή του κύκλου της ζωής.

-«...Μα ένας βασιλιάς ό,τι θέλει το έχει»

-«Αλλά έχει και υποχρεώσεις, δεν κάνει πάντα ό,τι θέλει. Όλα τα πράγματα συνυπάρχουν σε μια εύθραυστη ισορροπία. Ένας βασιλιάς πρέπει να κατανοεί και να σέβεται όλα τα πλάσματα. Από το ταπεινό μυρμήγκι ως τη ζωηρή αντιλόπη».

«...Είσαι ένας κρίκος στην αλυσίδα αυτής της ζωής».

Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, για να υπάρξει μια σωστή πόλη, θα πρέπει «να γίνουν οι φιλόσοφοι βασιλείς ή να φιλοσοφούν οι βασιλιάδες», να κυβερνούν δηλαδή άτομα στα οποία θα συνδυάζεται αρμονικά η δύναμη με τη φιλοσοφία. Και εκείνοι που ονομάζονται φιλόσοφοι είναι αυτοί που κατέχουν τη γνώση του καθαυτού όντος και δεν χάνονται στην πολλαπλότητα των μορφών. Στόχος τους είναι ολόκληρη η πολιτεία να είναι ευτυχισμένη.

-«Χακούνα - Ματάτα...  είχα ανάγκη να ζήσω τη ζωή μου...»

Αυτή η φράση σημαίνει: Έξω καρδιά, ξέχνα τη δράση, όπου θέλει ας βγει, ούτε έγνοιες ούτε ευθύνες. Είναι ο γνωστός μικροαστισμός, το να θέλει κανείς να βολευτεί κλεισμένος μέσα στο σπίτι του, χωρίς να αναζητάει τίποτα άλλο, παρά μόνο την κάλυψη των υλικών και ψυχολογικών του αναγκών.

«Ξέχασες ποιος είσαι... Κοίτα τον εαυτό σου... Να πάρεις τη δική σου θέση στον κύκλο της ζωής. Θυμήσου ποιος είσαι, γίνε ο βασιλιάς. Εσύ το δικαιούσαι».

Ένα ον έχει πάντα μια θέση στη ζωή, ένα σκοπό για τον οποίο γεννήθηκε. Και ο σκοπός αυτός δεν έχει να κάνει με το μικροαστισμό και την απλή καθημερινότητα αλλά με κάτι βαθύ, αληθινό και αιώνιο, που οι περισσότεροι ξεχνάνε.  Μόνο η ψυχή θυμίζει την ταυτότητα του ανθρώπου. Γιατί αυτή παραμένει αναλλοίωτη και άφθαρτη. 

Άλλο σημαντικό στοιχείο που παρουσιάζεται στο έργο είναι η ύπαρξη του Μάγου – Σαμάνου, ο οποίος αποτελεί ένα εξίσου σημαντικό πρόσωπο στην κοινωνία των ζώων μαζί με το βασιλιά. Αυτόν συμβουλεύεται και ο βασιλιάς. Ο μάγος ελέγχει και επιβεβαιώνει τα πράγματα. Επίσης προφητεύει και ακολουθεί κάποια τελετουργικά και τέλος αφυπνίζει το Σίμπα. Τον κάνει να θυμηθεί. 

Σε ολόκληρη την ταινία επικρατεί ένα μυστηριακό και ηρωικό πνεύμα: Ένας ήρωας-βασιλιάς πεθαίνει προσπαθώντας να σώσει το γιο και διάδοχό του, να προφυλάξει δηλαδή το μέλλον. Και ένας ήρωας-βασιλιάς γεννιέται περνώντας από τέσσερα στάδια εξέλιξης: 

1) Την παιδική ζωή, τη γεμάτη ξεγνοιασιά αλλά και γεμάτη σημαντικά μαθήματα από τον πατέρα. 

2) Την περιέργεια να γνωρίσει την άλλη πλευρά (τη σκοτεινή) παρακούοντας τη συμβουλή του πατέρα του, με συνέπεια να οδηγηθεί στην αυτοεξορία και στην άγνοια, που τον κάνουν  να ξεχάσει ποιος πραγματικά είναι και ποια η ευθύνη του. 

3) Τη συνάντηση με το Μάγο, που τον κάνει να αντιμετωπίσει το παρελθόν και να θυμηθεί την ταυτότητά του, ποιος είναι. 

4) Την επιστροφή και την πραγματική γέννηση του ήρωα-βασιλιά, που σκοτώνει «το κακό» (Σκαρ) επιφέροντας τη δικαιοσύνη και την αρμονία.                                             

Βλέποντας αυτήν την ταινία θα μπορούσε κάποιος να συσχετίσει τον εαυτό του μ’  αυτό το μικρό λιονταράκι που καταφέρνει να ξυπνήσει μέσα του τον πραγματικό Εαυτό και να βαδίσει σύμφωνα με το Πεπρωμένο του.

Μήπως κι εμείς πολλές φορές δεν πέφτουμε στην άγνοια και στην ξεγνοιασιά προσπαθώντας να αποφύγουμε την αλήθεια, παρόλο που μέσα μας κάτι μας λέει ότι δεν είμαστε αυτοί που νομίζουμε ότι είμαστε κι ότι η ζωή έχει να μας προσφέρει πολλά περισσότερα από το «Χακούνα – Ματάτα»; …  

 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

1) Εγκυκλοπαίδεια Υδρόγειος, εκδ. Δομική, τόμος 11.

2)   Οι ταινίες:

     - «Ο Βασιλιάς των λιονταριών 1» («The Lion King 1»).

     - «O Βασιλιάς των Λιονταριών 2» («The Lion King 2»).

     - «Η Ατλαντίδα».

     - «Ηρακλής πέρα από το μύθο».

3) Internet: www.justdisney.com, movies.yahoo.com, www.cinephilia.gr