Η πρωτομαγιά είναι η ημέρα κατά την οποία νικάει η ζωή το θάνατο, η Άνοιξη το Χειμώνα οριστικά. Γιορτάζεται με ομαδικές εξόδους στους αγρούς, με τελεστικές ενέργειες και τραγούδια. Είναι ημέρα μαγική και αντιβασκανική (Μάης-μάγια).

Το στεφάνι της Πρωτομαγιάς γίνεται από λουλούδια, αλλά και αγκαθωτά στάχυα, σκόρδα κι έχει κόκκινη κορδέλα, για ν’ αποτραπούν τα κακά. Όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη, το στεφάνι καίγεται στις φωτιές του Αϊ-Γιαννιού.   

Το Μάη τον τραγουδούν οι «Μάηδες», νέοι ντυμένοι με πράσινα φυλλώματα και λουλούδια (όπως ο Πράσινος Γιώργης σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες).

Παρόλο που δε συναντούμε σ’ ολόκληρη την Ελλάδα το έθιμο του «Μαγιάτικου δένδρου» της Ευρώπης, σε λίγες περιοχές, όπως στην Κέρκυρα, υπάρχει το έθιμο του «μαγιόξυλου»: περιφέρουν κορμό τρυφερού κυπαρισσιού, που τον στολίζουν με μεταξωτά μαντήλια και κορδέλες και κρεμούν στα κλαδιά του το μαγιάτικο στεφάνι, φρούτα και πρώιμα χορταρικά.

Δε λείπουν και οι μεταμφιέσεις και αναπαραστάσεις, στις οποίες συνήθως υπάρχει και ο θάνατος και η ανάσταση ενός νέου. Τέτοιες μιμικές πράξεις αποβλέπουν και πάλι στην αναγέννηση της Φύσης. Στην Καστανιά της Στυμφαλίας αυτό το έθιμο λέγεται «φουσκοδέντρι» και έχει πολύ μεγάλες ομοιότητες με τα αρχαία «Αδώνια».

Άλλα έθιμα προέρχονται από την αντίληψη ότι ο Μάης τα κάνει όλα νέα. Γι’ αυτό ανανεώνονται όλα μέσα στο σπίτι και ραντίζουν με το νερό της ανθοστολισμένης βρύσης το σπίτι και τα παιδιά.

Τη νύχτα της Πρωτομαγιάς αποκτούν μαγική δύναμη τα νερά και τα βότανα.

Η μεγαλύτερη πανελλήνια Γιορτή του Μαΐου είναι των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, στις 21 Μαΐου.

Παλιότερα, σε μια μικρή περιοχή κοντά στην Αγαθούπολη της Θράκης γινόταν η Τελετή των Αναστεναρίων. Αργότερα, αυτή μεταφέρθηκε και στη Μακεδονία. Το έθιμο αυτό είναι ουσιαστικά κατάλοιπο της αρχαίας Βακχικής λατρείας, αφιερωμένης στο Θεό Διόνυσο.

Οι αναστενάρηδες χορεύουν πάνω στα κάρβουνα και το χορό τους συνοδεύουν ορισμένα ιερά όργανα, που όλο το χρόνο φυλάγονται μέσα στο κονάκι, μαζί με τις εικόνες. Τα όργανα αυτά είναι το ιερό και μεγάλο τύμπανο των Παππούδων, η λύρα, ο αυλός και ο άσκαυλος (γκάιντα). Μέσα στο κονάκι φυλάγονται και το ιερό τσεκούρι, το κρεατοσάνιδο και το μαχαίρι για τη σφαγή του ταύρου, που γίνεται στην αρχή της τελετής.

Ακολουθούν οι χοροί γύρω από τη φωτιά, οι αγυρμοί των αναστενάρηδων και οι ιερές ολονυκτίες, που διαρκούν οκτώ ημέρες.