Τους τελευταίους δύο αιώνες έχουν γραφεί τόσα πολλά βιβλία και άρθρα αφιερωμένα, για τον πολιτισμό της αρχαίας Αιγύπτου. Για ένα μέρος, μια γη  ιδιαίτερη, ξεχωριστή που έχει ως σπονδυλική στήλη το Νείλο ποταμό και την ποτίζει εδώ και χιλιετίες, έχοντας πληθώρα αινιγματικών μνημείων κι έλκοντας την περιέργεια των ανθρώπων, για όλα εκείνα που βρίσκονταν ξεχασμένα  στα βάθη του χρόνου της ανθρώπινης ιστορίας.

Ένα από αυτά τα μνημεία είναι και οι αινιγματικοί κολοσσοί του Μέμνονα.   

Στην πλειοψηφία τους οι ταξιδιωτικοί οδηγοί αναφέρουν στις σελίδες τους, πως οι Κολοσσοί του Μέμνονα είναι δυο μεγάλα αγάλματα ύψους 16 -18 μέτρων και βάρους 800 τόνων το καθένα, που κατασκευάστηκαν από τον φαραώ Αμενόφις ή αλλιώς Αμενχοτέπ τον 3ο το 1360 π.Χ και ανήκαν στο συγκρότημα του ταφικού ναού του φαραώ, περίπου στην ανατολική ακτή του Νείλου, στο Λούξορ, απεικονίζοντας τον ίδιο τον βασιλιά. Το υλικό κατασκευής τους είναι από χαλαζίτη, που ο Αμενόφις έφερε από ορυχεία πολλά χιλιόμετρα μακριά από αυτή τη περιοχή. Σε μια ιστορική στιγμή είναι ευρέως γνωστοί, ως Κολοσσοί του Μέμνονα από τον ήρωα της Τροίας Μέμνονα, που ο μύθος θέλει να έχει ταφεί  στη δυτική όχθη των Θηβών το σώμα του. 

Ο Μέμνον ήταν βασιλιάς της Αιθιοπίας,  γιος της Ηούς και του Τιθωνού. Κατά τον Τρωικό πόλεμο πολέμησε στο πλευρό των Τρώων με πανοπλία φιλοτεχνημένη από τον Ήφαιστο. Σκοτώθηκε από τον Αχιλλέα, όμως πριν προλάβει ο ίδιος να του πάρει τα όπλα, η Ηώς πήρε το κορμί του και κάλεσε τους αδελφούς της Ύπνο και Θάνατο να το μεταφέρουν με τα φτερά τους στην πατρίδα του. 

Μέσα στο πλέξιμο της ιστορίας και του μύθου, υπήρχε η παράδοση πως από τον ένα κολοσσό ακούγονταν το πρωί ένας ήχος. Ο ήχος αυτός πίστευαν ότι ήταν ο χαιρετισμός του Μέμνωνος, προς τη μητέρα του την Ηώ, την προσωποποίηση της αυγής. Αντίστοιχα για την πάχνη που απλώνεται την αυγή στη γη, έλεγαν πως είναι τα δάκρυα που ρίχνει κάθε νύχτα η Ηώς για το γιο της (Οβίδιος, Μεταμορφώσεις). 

Σ’ ένα από τα βιβλία(1) του ο Jorge Angel Livraga(2) μας δίνει επίσης αρκετές ενδιαφέρουσες πληροφορίες:

«Στις αρχαίες Θήβες, εκεί βρίσκονται οι αινιγματικοί κολοσσοί του Μέμνονα, αφιερωμένοι στον ήλιο της Ανατολής. Η γέννηση, άνθηση και παρακμή του ήλιου έλαβαν τα ονόματα Μέμνων, Άμμων και Μάμων. 

Σύμφωνα με τους μοντέρνους αρχαιολόγους, αυτές οι εικόνες των γιγάντων που είναι καθισμένοι στους τελετουργικούς θρόνους τους, ήταν τα προπύλαια του νεκρικού Ναού του Αμένοφι του Γ΄, από τον οποίο έχουν μείνει μόνο αυτά ως μαρτυρία. 

Η εσωτερική παράδοση αναφέρει ότι είναι πολύ πιο αρχαίοι από οποιαδήποτε κτίσμα προς τιμή ενός Φαραώ, ήταν αφιερωμένοι στον Ανατέλλοντα Ήλιο και δεν ήταν πάντα αγαθοί, όπως η λαϊκή πίστη εξακολουθεί να τους ονομάζει. Το σημερινό ύψος τους είναι περίπου 18 μέτρα, αν και είναι πιθανό ότι με τα στέμματα θα ήταν μερικά μέτρα υψηλότεροι. Επιδιορθώθηκαν, σμιλεύτηκαν και χαράχτηκαν ξανά άπειρες φορές. Ήταν πασίγνωστοι στους κλασικούς χρόνους του αρχαίου κόσμου. Υπήρξαν μουσικοί της Ελλάδας που έφθαναν εκεί για προσκύνημα, για να καταφέρουν να αντιληφθούν τους επτά πρωταρχικούς ήχους, που κατά την ανατολή ένας από αυτούς ηχούσε καθαρά. (3)

Στη ρωμαϊκή εποχή μιλούσαν για μια συγκεκριμένη νότα που αντιστοιχούσε με το Φα της δικής μας κλίμακας του Ντο. 

Οι επιδιορθώσεις του αυτοκράτορα Σεπτίμιου Σεβήρου το έτος 199 μ.Χ σώπασαν για πάντα τον κολοσσό που έβγαζε αυτόν τον ήχο και ήταν τοποθετημένος στο Βορρά. Ένας από τους πολλούς εξερευνητές του 19ου αιώνα ισχυρίστηκε σε μια επιστημονική συζήτηση στο Λονδίνο ότι αυτός είχε ακούσει ξανά αυτή τη μουσική νότα, αλλά δεν υπάρχουν αποδείξεις γι’ αυτό, ούτε το έχουν επαληθεύσει τα εξαντλητικά πειράματα που έγιναν τον 20ο αιώνα, χωρίς κανένα θετικό αποτέλεσμα. 

Η κατεστημένη επιστήμη εξηγεί το φαινόμενο (ήδη ξέρουμε ότι η σημερινή αλλοτρίωση εξαναγκάζει στο να εξηγούνται όλα, είτε ξέρουν την αλήθεια είτε όχι) αποδίδοντάς το στη διαστολή κάποιου βράχου όταν ζεσταθεί από την πρώτη ακτίνα του ήλιου μετά από το κρύο της νύχτας στην έρημο. Αυτό δεν μπορούμε να το επαληθεύσουμε, εφόσον η πελώρια μάζα του Κολοσσού δεν επιτρέπει στον ήλιο να προκαλέσει μια αισθητή αλλαγή θερμοκρασίας στις δροσερές ανατολές, ούτε καν στην επιφάνεια μιας πέτρας. Πιστεύουμε ότι το αίνιγμα εξακολουθεί να υπάρχει, όπως και τα δύο κολοσσιαία μνημεία, αν και πληγωμένα από τη βία, την άγνοια και τη ματαιότητα των ανθρώπων».

Έχουν περάσει αιώνες από εκείνα τα χρόνια που κατασκευάστηκαν. Το πάντρεμα όμως του μύθου και της ιστορίας έχει  ιδιαίτερο ενδιαφέρον, κάτι που γοήτευε κι εξακολουθεί να γοητεύει τους περιηγητές, τους ταξιδιώτες, τους ερευνητές, τόσο στην αρχαιότητα όσο και σήμερα.

Πληθώρα λαών άφησαν το δικό τους ανεξίτηλο χρώμα σ’ αυτή τη γη  κι εκατομμύρια άνθρωποι μέσα στη δύνη του χρόνου επισκέφθηκαν τους Κολοσσούς, τους συνάντησαν στο διάβα τους. Μπορεί να μην είναι εφικτό να δοθούν ξεκάθαρες απαντήσεις σ’ αυτό το αίνιγμα της ιστορίας, που είναι άλλωστε ένα από τα πολλά της αρχαίας Αιγύπτου. Και ο αινιγματικός ήχος μπορεί να σίγησε…

Σημασία έχει όμως πως εξακολουθούν να βρίσκονται εκεί και μπορούν να μας μιλούν με το δικό τους τρόπο, αφήνοντας πέρα από το μυστήριο μια πύλη ανοιχτή στην αιωνιότητα! 

Τέτοιου είδους μνημεία δεν περιορίζονται στα γεωγραφικά σύνορα μόνο μιας χώρας, αλλά είναι μια κληρονομιά της ανθρώπινης εφευρετικότητας, της τέχνης και της δημιουργίας πολιτισμού… 

Παραπομπές:

1 Θήβες – Η πόλη των Θεών

2 Jorge Angel Livraga Rizzi (1930-1991 Ιδρυτής του Διεθνή Πολιτιστικού Οργανισμού Νέα Ακρόπολη)  

3 Μεγάλοι ιστορικοί της αρχαιότητας όπως ο Στράβων, ο Παυσανίας, ο Τάκιτος, ο Φιλόστρατος επιβεβαίωσαν το γεγονός. Υπάρχουν επίσης αναφορές μέσω των αρχαίων Ελλήνων ποιητών (Αισχύλος: Μέμνων ψυχοστασία, Σοφοκλής: Αιθίοπες, καθώς ήταν προσφιλέστατο θέμα σε αγγειογραφίες και ήταν ένας μύθος ευρύτερα γνωστός στην αρχαιότητα.  

Βιβλιογραφία:

1) Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα Τόμος 41ος λήμμα Μέμνων 

2) Παγκόσμιος Μυθολογία Τόμος Α  Π. Γκριμάλ,  Εκδόσεις Πάπυρος και Λαρούς

3) Ελληνική Μυθολογία Τόμος 5ος Τρωικός πόλεμος – Ι.Θ.Κακριδής, Εκδοτική Αθηνών 

4) Θήβες – Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΘΕΩΝ  Jorge Angel Livraga Rizzi Μετάφραση Γ. Α. Πλάνας,  Εκδόσεις Νέα Ακρόπολη 2η έκδοση 2006 Αθήνα        

5) Art and History Luxor-Karnak, The Valley of the Kings, Giovanna Magi, Translation by Paula Bommsliter Copyright by Casa Editrice Bonechi

6) Μυστήρια της Αρχαιότητας Τίτλος σειράς Τα Μυστήρια του κόσμου, Εκδόσεις Δομή