Mageia kai Magoi

Γ΄ ΜΕΡΟΣ

Η μαγεία, από την απαρχή της έως το Μεσαίωνα, πέρασε από διάφορες διακυμάνσεις: ο αρχαίος κόσμος την αποδεχόταν ως φυσική συνέπεια της γνώσης των άγνωστων για τους αμύητους νόμων της Φύσης. Αργότερα, καθώς η γνώση χανόταν από το πρόσωπο της Γης, ο άνθρωπος -κυρίως στην Ευρώπη- συνέδεσε τη μαγεία με διαβολικές δυνάμεις οδηγώντας στην πυρά χιλιάδες σοφούς και επιστήμονες την εποχή του Μεσαίωνα.

 

Η Μαγεία στο Διαφωτισμό και τη σύγχρονη εποχή

Τους 17ο και 18ο  αιώνα υπήρχε ακόμη μια διαδεδομένη πίστη σε υπερφυσικές μαγικές πράξεις, που όμως αφορούσαν κυρίως την καλλιτεχνική δημιουργία φυλαχτών και βασκανιών.

nea acropoli mageia kai magoi3

Συγχρόνως τα γραπτά του Ντεκάρτ έφερναν το διαχωρισμό των επιστημών στις πνευματικές επιστήμες (π.χ. φιλοσοφία και θεολογία) και στις φυσικές επιστήμες (ψυχολογία, ιατρική, φυσική, μαθηματικά κ.λπ). Η αγάπη του για την απόδειξη δημιούργησε μια έκρηξη στην ανάπτυξη των φυσικών επιστημών, τη στιγμή που οι πνευματικές επιστήμες έχαναν σιγά-σιγά το νόημά τους.

Αυτό οδήγησε σταδιακά σε έναν ευρύ φιλοσοφικό ματεριαλισμό, ο οποίος έφτασε στο απόγειό του το 19ο  αιώνα. Πίστευαν ότι βρίσκονταν πολύ κοντά στην ανακάλυψη της φόρμουλας της δημιουργίας του κόσμου.

 

Κόμης Σαιν Ζερμαίν - ο άνθρωπος που έζησε αιώνες.

Είναι η πλέον πολύπλευρη προσωπικότητα της εποχής του. Λέγεται ότι έζησε τριακόσια χρόνια και έδειχνε εξωτερικά σαν να ήταν 50 ετών.

Εμφανίστηκε στην αυλή του Λουδοβίκου του 15ου, όπου εντυπωσίασε εκείνον και την ερωμένη του, τη μαντάμ Πομπαντούρ, με τις αλχημικές και χημικές του γνώσεις αλλά κυρίως με τη δημιουργία συνθετικών πολύτιμων λίθων. Έτσι μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα έγινε σύμβουλος και διπλωμάτης του Λουδοβίκου, και λέγεται ότι αναμίχθηκε και στο σχεδιασμό του καναλιού του Σουέζ. Με τα ταξίδια του έφτασε μέχρι την Κίνα, την Ινδία και τις αραβικές χώρες. Υπήρξε και φιλοξενούμενος του Σάχη της Περσίας, όπου έδρασε ως αλχημιστής αλλά και σύμβουλος. Σε διάφορες εποχές της ζωής του ζούσε ως Γάλλος μυστικός διπλωμάτης σε γνωστές ευρωπαϊκές αυλές: στη Βιέννη (Μαρία Τειρεσία), στην Πρωσία (Φρειδερίκος ο 2ος) στην Αγγλία και στη Ρωσία (Πέτρος ο 3ος, Αικατερίνη η 2η). Στο Λονδίνο έζησε ως βιρτουόζος του βιολιού, αλλά γενικά παντού ήταν περιζήτητος χάριν των εκλεκτών κοινωνικών του τρόπων, της εξαιρετικής του μόρφωσης και της ελκυστικής του προσωπικότητας.

Ως γιατρός κατάφερε να θεραπεύσει από επιθέσεις φιδιών την Αικατερίνη τη 2η και το Λουδοβίκο το 15ο. Για αυτό και οι δύο βασιλείς τον είχαν ως προσωπικό τους γιατρό.

Ο Βολτέρος σε ένα γράμμα του προς το Φρειδερίκο το Μέγα γράφει: «Λένε ότι το μυστικό της ειρήνης είναι γνωστό μόνο σε κάποιον κύριο Σαιν Ζερμαίν, ο οποίος δειπνεί με εκκλησιαστικούς Πατέρες. Είναι ένας κύριος που όλα τα γνωρίζει και ποτέ δεν πεθαίνει».

 

Ο Πνευματισμός

Στις αρχές του δέκατου-ένατου αιώνα εμφανίζεται μια κίνηση, της οποίας ιδρυτές ήταν ο Emanuel Swedenborg και o Allan Kardec, που θέτει ξανά υπό αμφισβήτηση την υλιστική και αθεϊστική νοοτροπία της εποχής.

Ο E. Swedenborg πρεσβεύει την ύπαρξη ενός κόσμου πνευμάτων, στην οποία διαμένει και η ψυχή μετά το θάνατο του φυσικού σώματος. Για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα μπορεί κάποιος μέσω συγκεκριμένων τεχνικών να έρθει σε επαφή μαζί της, αν το θέλει.

Οι δραστηριότητες αυτών των συνεδριών ήταν πολύ της μόδας εκείνη την εποχή, παρόλο που η ποιότητα των μηνυμάτων των νεκρών διέφερε. Επίσης σε αυτές τις συνεδρίες εμφανίστηκαν μερικές φορές ασθένειες στα μέντιουμ αλλά και σε συμμετέχοντες, όπως για παράδειγμα ψυχικά προβλήματα.

 

Daniel Douglas Home - το σημαντικότερο ψυχοκινητικό μέντιουμ των νεώτερων χρόνων

fc877d71f388ea79 largeΟ Home (1833-1886) πραγματοποίησε στο φως της ημέρας όλα τα γνωστά παραφυσικά φαινόμενα. Συνήθως έδειχνε να βρίσκεται σε πλήρη συνείδηση μόνο σε κάποιες περιπτώσεις (τηλεκίνησης, απάθειας απέναντι στη φωτιά), καθώς συχνά φαινόταν να βρίσκεται σε έκσταση.

Το 1858 παντρεύτηκε στην Αγία Πετρούπολη τη Δούκισσα του Κρολ. Ο Αλέξανδρος Δουμάς ήταν κουμπάρος και ο Λέων Τολστόι ήταν ο συνοδός της νύφης. Ταξίδεψε σε όλη την Ιταλία, τη Γαλλία και τη Ρωσία. Ακόμη και κεφαλές της Εκκλησίας τον καλούσαν για συνεδρία. Ο Πάπας Πίος ο 9ος τον δέχτηκε σε ιδιωτική ακρόαση και στη Γερμανία, στο Μπάντεν-Μπάντεν, έκανε μια συνεδρία για τον Κάιζερ Γουλιέλμο το 2ο. Κάποια στιγμή διακόπηκαν οι παραψυχολογικές ικανότητες του Home για ένα χρόνο. Από το 1871 εξετάστηκε εργαστηριακά, κυρίως από τον Crookes, ο οποίος έκανε τις εξετάσεις αυτές στο προσωπικό του εργαστήριό με το φως της ημέρας. Δύο συγκεκριμένες εμφανίσεις ήταν που εξετάζονταν συνεχώς: η αλλαγή βάρους σε αντικείμενα και ανθρώπους, καθώς επίσης το ξαφνικό παίξιμο μουσικών οργάνων χωρίς να υπάρχουν ορατοί οργανοπαίκτες. Ένα συγκεκριμένο ακορντεόν μάλιστα έπαιζε συνεχώς τη μελωδία «Home, sweet home».

Ο Crookes επίσης έγινε μάρτυρας τριών αιωρήσεων του Home (η μία καθιστός πάνω σε μια καρέκλα) και δύο αιωρήσεων ενός άλλου προσώπου. Ο Crookes αναφέρει ακόμη για υλοποιήσεις: μια φορά, καθώς έλεγχε τα άκρα του Home, κάποιο μικρό χέρι που βγήκε ξαφνικά μέσα από ένα τραπέζι του πρόσφερε ένα λουλούδι.

 

Έλενα Πέτροβνα Μπλαβάτσκυ - η μητέρα του Εσωτερισμού

Δεν πρέπει να παραλείψουμε την Έλενα Πέτροβνα Μπλαβάτσκυ, που καταγόταν από μια αριστοκρατική ρωσική οικογένεια. Στην περιπετειώδη της ζωή, στην οποία το 19ο αιώνα, όντας γυναίκα, ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο, ήρθε σε επαφή με τους πιο ασυνήθιστους ανθρώπους και δασκάλους από όλο τον κόσμο. Μετά από μια μυστική μαθητεία της τριών χρόνων στο Θιβέτ, κατείχε πάνω από 30 ζωντανές και νεκρές γλώσσες.

Είχε λάβει από τους δασκάλους της την αποστολή να γνωστοποιήσει στη Δύση συγκεκριμένες διδασκαλίες. Το έκανε αυτό μέσα από το μνημειώδες έργο της Η Μυστική Δοξασία, η οποία απετέλεσε το θεμέλιο για όλα τα εσωτερικά ρεύματα που ακολούθησαν.

Η εκπαίδευσή της στο Θιβέτ τη βοήθησε να καταφέρει να ελέγχει με τη θέλησή της τις ικανότητες που είχε πάνω σε παραψυχολογικά φαινόμενα. Συχνά υλοποιούσε αντικείμενα, και σε ένα πικνίκ της ζήτησαν να υλοποιήσει ένα φλιτζάνι που τους έλειπε. Εκείνη συμφώνησε και ζήτησε από τους άντρες της παρέας να πάνε να δουν κάτω από τη ρίζα ενός δέντρου. Η ρίζα έπρεπε να κοπεί και όντως από κάτω βρήκανε το επιθυμητό φλιτζάνι.

Η ιδιαίτερη όμως προσφορά ήταν η έκδοση του μνημειώδους έργου Η Μυστική Δοξασία, όπου παρουσιάζει τη μέχρι τότε άγνωστη θεωρία του αποκρυφισμού. Τη συγκρίνει μάλιστα με τις απόψεις της επιστήμης εκείνης της εποχής, καθώς επίσης και με τις διδασκαλίες των θρησκειών και προσφέρει πολλά κλειδιά ερμηνείας για την κατανόηση των μύθων και των ιερών βιβλίων όλων των πολιτισμών. Αν και στην αρχή χρησιμοποίησε τις μαγικές επιδείξεις ως ένα είδος απόδειξης, αργότερα σταμάτησε να ασχολείται.

 

Η μαγεία σήμερα

Η έννοια της μαγείας, εξαιτίας της κατεστημένης υλιστικής και αθεϊστικής κοσμοθεωρίας και φυσικά ακόμη εξαιτίας της όλο και μεγαλύτερης άγνοιας, μεταλλάχτηκε τελείως, έτσι ώστε να μην υφίσταται πλέον. Τώρα η μαγεία τοποθετείται στο ίδιο επίπεδο με ταχυδακτυλουργίες και ψευδαισθήσεις. Μαγεία για διασκέδαση, για εντυπωσιασμό.

Η επιστήμες εξειδικεύονται συνεχώς και χάνουν συνεχώς όλο και περισσότερο τη δυνατότητα για σύνθεση της γνώσης. Η αλληλοκατανόηση σβήνει και μαζί της και η δυνατότητα για επικοινωνία και συνεργασία. Οι νέες επιστημονικές ανακαλύψεις και θεωρίες αυξάνουν την αυθεντία των επιστημών.

Στα σχολικά βιβλία περιγράφονται ως γεγονός θεωρίες, που στους επιστημονικούς κύκλους αμφισβητούνται. Έτσι μένει άγνωστο ότι πολλά αποτελέσματα έρευνας δεν μπορούν πια να ενσωματωθούν στην εικόνα του κόσμου μας. Για παράδειγμα, στην παραψυχολογία αποδεικνύονται πολλά φαινόμενα, αλλά λείπει η θεωρία για να μπορούν να γίνουν κατανοητά και να αποτελέσουν μέρος μιας νέας γνώσης.

 Έτσι λοιπόν τα αποτελέσματα ερευνών, που θα μπορούσαν να ρίξουν άπλετο φως στις παραδόσεις περί μαγείας και αλχημείας, μένουν στα αζήτητα. Βρισκόμαστε αυτή την εποχή σε έναν κόσμο με πολλή γνώση αλλά λίγη κατανόηση. Η εφαρμογή της γνώσης ακολουθεί περισσότερο προσωπικά και εγωιστικά ενδιαφέροντα και οι επιπτώσεις δεν λαμβάνονται καθόλου υπόψη. Είναι η εποχή των μενταλιστών.

 

Παραψυχολογία

Σε όλες τις εποχές της ιστορίας γινόταν προσπάθεια να κατανοηθούν αυτά τα φαινόμενα. Τον εικοστό αιώνα δημιουργήθηκε μια νέα επιστήμη, η παραψυχολογία. Ερευνά εκδηλώσεις που ξεπερνούν τη φυσιολογική ψυχολογική ζωή: τηλεπάθεια, πρόγνωση, τηλεκίνηση, αναμνήσεις προηγούμενης ζωής, εμφανίσεις φαντασμάτων κ.ά.

Τους τελευταίους δύο αιώνες όμως η επιστήμη της παραψυχολογίας σίγησε. Αυτό οφείλεται εν μέρει και στο γεγονός ότι η παραψυχολογική έρευνα χρησιμοποιήθηκε και για στρατιωτικούς λόγους με την απαιτούμενη εχεμύθεια.

 

Nina Kulagina - η Ρωσίδα μέντιουμ τηλεκινησίας

Η Kulagina (1927-1990) έγινε γνωστή τη δεκαετία του 1960 εξαιτίας των φαινομένων τηλεκίνησης. Κατάφερνε με το νου της να κινεί αντικείμενα στον αέρα και έγινε αντικείμενο επιστημονικής έρευνας, κάτι που φάνηκε να την εξαντλεί. 

 

David Coperfield - ο βασιλιάς της ψευδαίσθησης

Με τις μεγάλες του παραστάσεις, που περιέχουν τρικ τα οποία προετοιμάζει εν μέρει για χρόνια, παραπλανά το κοινό, αφήνοντάς το εντυπωσιασμένο. Ο Κόπερφιλντ πετάει, χωρίζει παρθένες στα δύο με πριόνια ή τις κάνει να αιωρούνται στον αέρα. Εξαφάνισε το Άγαλμα της Ελευθερίας και πέρασε μέσα από το Σινικό Τείχος. Ο τόσο υπερεκτιμημένος σήμερα νους δεν βρίσκει κάποια εξήγηση για όλα αυτά. Πώς καταφέρνει όλες αυτές τις ψευδαισθήσεις;

Πολλά χέρια βοήθειας συμμετέχουν για την πραγμάτωση ενός τέτοιου εγχειρήματος. Όλα τα τεχνικά μέσα που εξυπηρετούν, μπαίνουν και αυτά σε χρήση. Κάθε συνεργάτης δεσμεύεται με συμβόλαια υψηλών ρητρών για την αποφυγή της αποκάλυψης των μυστικών. Έτσι κατάφερε τα τελευταία χρόνια να διατηρηθεί αυτή η αύρα του μυστηρίου. Η ενήλικη πλευρά του ανθρώπου ψάχνει για κάποια λογική αιτία, ενώ ταυτόχρονα το παιδί μέσα του ελπίζει πως ίσως μπορεί πράγματι να κάνει μαγικά.

 

Οι νέοι αλχημιστές

Οι φυσικοί του πανεπιστήμιου Strathclyde στη Γλασκόβη κατάφεραν το 2003, με κάτι τεράστια λέιζερ, να μεταλλάξουν ένα μέταλλο σε ένα άλλο. Άλλαξαν τον ατομικό πυρήνα κι έτσι μετάλλαξαν το χρυσό σε υδράργυρο.

Το περίεργο είναι ότι παρόλα αυτά, η φήμη των παλαιών αλχημιστών, οι οποίοι μπροστά σε Βασιλείς κι ευγενείς της εποχής τους μετάλλασαν το μόλυβδο σε χρυσό, δεν αποκαθίσταται.

 

Η μαγεία του μέλλοντος

Με αυτό το άρθρο θέλαμε να δείξουμε ότι με τον όρο μαγεία πάντα εννοείται αυτό που υπερβαίνει την αποδεκτή γνώση της αντίστοιχης εποχής. Πρέπει επίσης να ξεκαθαριστεί ότι κάποιες γνώσεις χρίζουν μεγάλης προσοχής και θα πρέπει να προφυλαχτούν από εγωιστικές χρήσεις. Σήμερα δυστυχώς έχουμε πια ανοίξει το κουτί της Πανδώρας. Η γνώση για τη διάσπαση του ατόμου διέφυγε, με όλα τα γνωστά αποτελέσματα, ενώ το καταστροφικό της μέρος πιθανά να βρίσκεται ακόμη μπροστά μας.

Από την άλλη, στη μαγική γνώση βρίσκεται και η ευκαιρία για λύση των μακρόχρονων παγκόσμιων προβλημάτων. Η μαγική Αίγυπτος μπορεί να αποτελέσει εδώ παράδειγμα. Κατάφερε για αιώνες να υπάρχει με σταθερότητα, δημιουργικότητα και ευτυχία.

Για το Α Μέρος πατήστε εδώ

Για το Β Μέρος πατήστε εδώ

 

Πηγή: περιοδικό Abenteuer Philosophie

Κείμενο: Wigbert Winkler, μετάφραση από τα γερμανικά: Αγάπη Χατζημπαλάση